Steeds meer scholen moeten zwemlessen schrappen. Dat blijkt uit onderzoek van Tine Sleurs van de Hogeschool UCLL. Van bijna vijfhonderd ondervraagde scholen blijkt 28 procent het afgelopen jaar te hebben gesnoeid in het aantal uren zwemles. ‘Daarbij werd niet geraakt aan de verplichting die vanuit het leerplan wordt opgelegd’, weet Sleurs.
‘Alle scholen die de vrijwillige bevraging hebben ingevuld organiseren wel nog een vorm van schoolzwemmen, maar dat is lang niet meer in alle leerjaren het geval.’ De belangrijkste reden voor de terugval zijn de prijs en organisatie volgens de scholen.
Sleurs: ‘Scholen zijn verplicht om elke leerling gedurende één schooljaar gratis schoolzwemmen aan te bieden. Dat omvat zowel vervoer van en naar het zwembad als de inkomprijs. Voor de andere leerjaren mag de school wel een bijdrage vragen voor de zwemlessen, maar door de sterk gestegen kosten valt dat steeds moeilijker te organiseren binnen de maximumfactuur voor het lager onderwijs.’
Afstand en prijs boosdoeners
Ook organisatorisch valt het zwemmen moeilijker te organiseren zegt de onderzoeker. Omdat steeds meer zwembaden in Vlaanderen de deuren sluiten wordt de afstand tussen de school en het zwembad steeds groter. 43 procent van de bevraagde scholen moet zich minstens vijf kilometer verplaatsen naar het dichtstbijzijnde zwembad, voor twaalf procent is dat zelfs meer dan tien kilometer.
‘Door gestegen kosten wordt de organisatie van voldoende zwemlessen steeds moeilijker’
Tine Sleurs - onderzoeker UCLL
‘De afgelopen jaren is de prijs voor het vervoer naar het zwembad sterk gestegen, sommigen spraken zelfs van een verdubbeling. Daarnaast wordt ook de toegangsprijs voor scholen steeds duurder. Gemeentelijke zwembaden doen vaak nog een inspanning met goedkopere tarieven voor scholen, maar in heel wat baden die door private ondernemingen worden uitgebaat zijn de toegangsprijzen sterk gestegen.’
Niveauverschil
Door het dure vervoer proberen scholen de bussen volledig te vullen om de kostprijs per kind te drukken. ‘Hoewel dat financieel gezien een goede zet is, is dat naar kwaliteit toe een probleem. De groepen worden zo steeds groter. Bovendien geven heel wat scholen aan dat er te grote niveauverschillen zijn tussen de verschillende leerlingen onderling’, stelt de onderzoekster.
‘Kinderen die in hun vrije tijd al eens gaan zwemmen of privélessen krijgen staan op een heel ander niveau dan wie buiten school om nooit een zwembad bezoekt.’
Al die factoren samen leiden tot een onhoudbare situatie voor scholen. ‘Dit is een tendens die al een hele tijd opvalt, maar sinds de energiecrisis is het probleem in een stroomversnelling terechtgekomen’, aldus Tine Sleurs.
Politieke animo
Intussen lijkt er politiek steeds meer animo te komen om in te grijpen. Vlaams parlementslid Brecht Warnez (CD&V) trekt aan de alarmbel. ‘We zien overal de inkomprijzen voor zwembaden stijgen omdat het voor gemeenten onbetaalbaar is geworden een zwembad open te houden. In sommige gevallen sluiten de zwembaden zelfs, waardoor scholieren lang op de bus zitten en meer betalen om naar een naburig zwembad te gaan.’
Volgens CD&V en zijn er structurele oplossingen nodig. De partij wil dat Vlaanderen een fonds voor gemeentelijke zwembaden opricht. Dat moet een basisfinanciering voor deze zwembaden invoeren. ‘Aangezien voornamelijk de hoge uitbatingskosten aan de basis liggen van het sluiten van zwembaden, moeten deze kosten dus deels worden gedragen door een voldoende grote basisfinanciering vanuit Vlaanderen’, stelt Warnez.
‘Gestegen kosten moeten deels worden gedragen door een voldoende grote basisfinanciering vanuit Vlaanderen’
Brecht Warnez - Vlaams parlementslid CD&V
Daarnaast moeten volgens hem gemeenten ook gerichte subsidies krijgen voor kleine energetische investeringen en onderhoudswerken. ‘Zwembaden vreten energie, wat hoge kosten met zich meebrengt. Kleine maatregelen kunnen evenwel de energiefactuur voor gemeenten sterk naar beneden halen. Daar zijn vandaag geen structurele subsidies voor.’
