Dakdekker legt nieuwe roofing
© ID/ Fred Debrock
 Dossier: Verkiezingen 2024

iVOX legde op vraag van Visie 1.000 Vlamingen verschillende stellingen voor. Welke prioriteiten de Vlaming ziet op gebied van zorg en gezondheid was al te lezen in een vorige editie van Visie en op Visie.net. Vandaag: waar ligt de werkende Vlaming vooral wakker van?

Nils De Neubourg

De Vlaamse werknemer snakt naar een hoger loon

Een voelbare loonsverhoging. Dat zet ongeveer drie kwart van de werkende Vlamingen in hun top drie van wat een werkgever voor hen kan doen. Het verschijnt zelfs vaker in die top drie dan meer vakantiedagen en meer waardering voor het werk. Meer dan vier op de tien onder hen vinden het zelfs een absolute prioriteit.

Ook uit andere bevragingen blijkt het belang van koopkracht als verkiezingsthema. Peiling na peiling eindigt het bovenaan de lijst van de onderwerpen waar de kiezer van wakker ligt. Nochtans schat de helft van de mensen in dat een voelbare loonsverhoging eigenlijk wel haalbaar is voor de werkgever. Zij achten de financiële situatie van hun bedrijf of organisatie daarvoor voldoende positief.

Hoe wil CD&V dat aanpakken?

‘Dankzij de fiscale hervorming die minister Vincent Van Peteghem uittekende (maar er nog niet kwam, red.), kunnen werknemers er stevig op vooruitgaan. Het is een verschuiving van belastingen op arbeid naar vermogenswinsten en vervuiling. Een middenklassegezin met twee kinderen kan op jaarbasis zo tot ongeveer 7.500 euro minder belastingen betalen.’

‘Door een netto-indexering of allerlei flexibele, onbelaste regimes – zoals de liberale partijen – halen we onze sociale zekerheid onderuit. Bovendien zou zo’n netto-indexering voor werknemers ook minder vakantiegeld, een lagere eindejaarspremie en op lange termijn een lager pensioen opleveren.’

Hoe wil Groen dat aanpakken?

‘Groen wil minder belasting op het loon, om zo aan het einde van de maand meer over te houden. Uit de doorrekening van de verkiezingsprogramma's door het Planbureau blijkt dat werkenden bij Groen het meeste voordeel hebben: gemiddeld 322 euro netto extra per maand. Daarnaast willen we hogere brutolonen door het wettelijk kader voor loonvorming te herzien. Rechtvaardige brutolonen komen tot stand door sterk sociaal overleg.’

Hoe wil Vooruit dat aanpakken?

‘Wij gaan voor de koopkracht: we verhoogden de pensioenen naar 1.700 euro netto, we verhoogden de minimumlonen voor het eerst sinds 2008 en we garandeerden dat de lonen steeds geïndexeerd werden als het leven duurder werd. In de toekomst beloven we de minimumlonen verder op te trekken naar 15 euro per uur en verschuiven we de lasten op arbeid naar lasten op vermogen, zodat wie werkt op het einde van de maand netto meer overhoudt.’

4 op de 10 Vlamingen heeft vaak gezondheidsklachten door het werk

Eerder dit jaar braken we in ons land een weinig benijdenswaardig record. Voor het eerst waren er volgens het Riziv meer dan 500.000 langdurig zieken. Meer dan de helft van de mensen die door ziekte of een ongeval langdurig thuis zijn, ziet de oorzaak minstens deels in het werk zelf, bleek eerder al uit onderzoek van CM. Maar ook wie aan het werk is, heeft steeds meer gezondheidsklachten.

Op amper vijf jaar tijd is het aantal werknemers met klachten aanzienlijk gestegen. Dat meldde Mensura onlangs. Het aantal fysieke klachten ging volgens het preventiebedrijf met bijna een kwart omhoog. Fysieke klachten komen het vaakst voor in de bouwsector, maar de toename is de laatste vijf jaar het grootst in het onderwijs (+ 64 procent), de dienstensector (+ 40 procent) en de zorg (+ 36 procent).

Wat betreft psychische klachten is de stijging nog aanzienlijker: bijna een verdubbeling. Daar spant de publieke sector de kroon, maar vooral onder het onderwijzend personeel was de enorme stijging van 153 procent het grootst.

Bij iVOX gaven vier op de tien Vlamingen aan dat hun werk vaak aan de gezondheid knaagt. Vooral voor vrouwen, kortgeschoolden en mensen met een relatief laag inkomen is dat een vaak voorkomende realiteit.

Hoe wil Groen dat aanpakken?

‘Groen heeft een plan met vijftien concrete maatregelen om het aantal burn-outs te verminderen en werk aangenamer te maken. In dat plan zit onder andere het herwaarderen van het ongemotiveerd tijdskrediet, het uitbreiden van het wettelijk verlof van 20 naar 25 dagen, en het recht op twee dagen structureel telewerken waar dat mogelijk is. Ook willen we het gewaarborgd loon bij ziekte verlengen van één naar drie maanden, het recht op deconnectie voor alle werknemers vastleggen en loopbaancheques toegankelijker maken.’

 

Hoe wil Vooruit dat aanpakken?

‘Jobs moeten niet alleen lonen, ze moeten ook leefbaar zijn. Daarom pleiten we voor een tijdrekening, die meer controle en flexibiliteit geeft over de indeling van je tijd en je loopbaan. De tijdrekening vervangt het kluwen van bestaande verlofstelsels, zoals het tijdskrediet, de loopbaanonderbreking en het palliatief verlof en bundelt alle verlofvormen tot een globale tijdrekening. Bij de start van loopbaan krijgt iedereen een basis tijdskrediet. Door te werken of bij specifieke situaties, zoals zorg voor een ziek familielid, krijg je extra rechten.’

‘Daarnaast geven we ouders meer ouderschapsverlof en zorgen voor een betere vergoeding. Ze kiezen bovendien zelf wanneer ze het ouderschapsverlof opnemen. Ouders die het verdelen onder hun twee of alleenstaande ouders hebben recht op extra ouderschapsverlof.’

Hoe wil CD&V dat aanpakken?

‘De noodzaak om lang genoeg te werken moet samengaan met maatregelen om dat werk ook werkbaar te houden. Preventie en re-integratie staan centraal in onze visie op werken. We investeren in de geestelijke gezondheidszorg en een betere en vlottere re-integratie van personen die langdurig ziek zijn door onder andere meer begeleiding en het combineren van een uitkering (voor ziekte, handicap, zorg … ) en een inkomen mogelijk te maken.’

‘CD&V wil ook een volledig nieuw systeem van ouderschapsverlof invoeren om mensen meer zuurstof te geven: het familiekrediet. Meer geboorte- en ouderschapsverlof, met hogere vervangingsinkomens.’


Breng de begroting op orde door ...

... grote vermogens meer te laten bijdragen

Met hetzelfde beleid stevent ons land in 2025 af op een begrotingstekort van 4,7 procent van het bbp, waarschuwde de Europese Commissie. Eind dit jaar staan we nog ‘maar’ 4,4 procent in het rood. Gevraagd naar welke mogelijkheden de voorkeur genieten om die overheidsfinanciën gezonder te maken, verkiest een grote meerderheid van de Vlamingen een jaarlijkse belasting van minstens één procent voor vermogens boven één miljoen euro. Zeven op de tien Vlamingen zet het in de top drie van de voorgelegde mogelijkheden, zes op de tien zelfs helemaal bovenaan.

Een overheid daarom ook zicht geven op het eigen kapitaal om te weten waar de grotere vermogens zitten, is voor een minderheid uit de steekproef uitgesloten. 44 procent van de mensen is er wel voor gevonden, dertien procent zegt er geen mening over te hebben.

… maar zeker niet doo te raken aan sociale zekerheid, indexering of openbare diensten

Tegenover de grote meerderheid die vindt dat grote vermogens meer kunnen helpen om de overheidsfinanciën in evenwicht te krijgen, worden voorstellen om te snoeien in de sociale zekerheid, de indexeringen en publieke dienstverlening zeer koel ontvangen. Nauwelijks een op de vijf bevraagde mensen (18 procent) is akkoord om de pensioen-, ziekte- of werkloosheidsuitkeringen te verlagen voor een betere begroting.

Slechts een minderheid (17 procent) is bereid een automatische indexering van lonen, pensioen of uitkeringen over te slaan om de overheidsfinanciën gezonder te maken. Nog meer uitgesproken is de afkeer tegen besparingen in de openbare diensten zoals het spoor, bus, kinderopvang, zorg, politie of het gerecht. Daar zegt amper een op de acht mensen (13 procent) zich in te kunnen vinden.

Hoe wil Vooruit dat aanpakken?

‘Een gezonde begroting is belangrijk voor Vooruit. Maar een grote groep werkende mensen betaalt momenteel te veel belastingen, omdat een kleine groep vermogenden te weinig betaalt. Dat is niet fair. We moeten ons systeem eerlijker maken door de lasten op arbeid te verschuiven naar vermogen. Wij willen de effectentaks uitbreiden naar alle financiële vermogens boven het miljoen euro en de belastingen erop verdubbelen.’

‘Vooruit heeft ook een compleet becijferd globaal plan om de begroting op orde te krijgen. Een inspanning van 20 miljard door een combinatie van hervormingen, besparingen en eerlijke bijdrage van de grootste vermogens. Voor rechtse partijen is een begroting op orde een stok om te slaan op wie nu al niet rondkomt. Om te besparen op hun gezondheid en hun koopkracht. De gewone man betaalt, de grootste vermogens profiteren.’

Hoe wil CD&V dat aanpakken?

‘Het principe dat de sterkste schouders de zwaarste laten moeten dragen is een principe dat wij volledig onderschrijven, maar we zijn principieel geen voorstander van een rijkentaks. In onze filosofie moeten inkomsten gelijker belast worden. We zullen dus ook de meerwaarden op verkoop van aandelen belasten, net zoals de reële huurwaarde in plaats van het achterhaalde kadastrale inkomen.’

‘Wij raken niet aan de automatische indexering van de lonen en snijden niet in de sociale zekerheid. Met de plannen van bepaalde partijen om drastisch te snoeien in de sociale zekerheid gaan drie op de vijf zieken en twee op de vijf gepensioneerden achteruit. Dat zou een sociaal bloedbad worden. We willen blijven investeren in gezondheidszorg en welzijn, met onder bijkomende investeringen in de kinderopvang, in ouderenzorg, in geestelijke gezondheidszorg.’

Hoe wil Groen dat aanpakken?

‘Een eerlijke samenleving is er een waar grote vervuilers en extreem rijken eerlijk bijdragen. Het geld moet daar vandaan komen, niet van gewone mensen. Daarom wil Groen de effectentaks uitbreiden naar een volwaardige miljonairsbelasting. Verder willen we de fiscale fraude bestrijden, fossiele subsidies afbouwen en werk werkbaarder maken om de begrotingstekorten terug te dringen.’

‘We willen een evenwichtig begrotingsbeleid met een overheid die investeert, durft te hervormen en slim omgaat met overheidsmiddelen. Dat moet zowel op de korte als lange termijn werken, zonder de samenleving en klimaatdoelen te schaden.’

Visie Nieuwsbrief inschrijven

Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief!

Aanbevolen

Tot 188 onderaannemers op dezelfde werf

Een studie van het HIVA KULeuven brengt voor het eerst in kaart hoeveel onderaannemers in de Belgische bouw actief zijn en uit welk land ze komen....
   17 september 2024

Eindelijk nieuwe CAO eindejaarspremie voor huishoudhulpen

Op tweede Kerstdag vorig jaar dropten Federgon en Vlaams Platform DCO een bom in de dienstenchequesector: ze zegden de CAO’s over de...
   13 september 2024
 

Nee, belastingverlaging supernota gaat niet naar laagste...

Het getuigt van grote moed dat het Centrum voor Sociaal Beleid (CSB) het aandurfde om in de laatste rechte lijn naar de verkiezingen enige...
   12 september 2024

Houdt CD&V terecht het been stijf rond welzijn?

Gebrek aan investeringen op het domein van welzijn doen de onderhandelingen voor een Vlaamse regering opnieuw stranden. Volgens CD&V-voorzitter...
   11 september 2024