Met een parkeerkaart voor personen met een handicap heb je het recht om te parkeren op voorbehouden plaatsen en in de blauwe zone. Bovendien kun je met de kaart in veel steden en gemeenten ook op niet-voorbehouden plaatsen gratis parkeren. De parkeerkaart is gekoppeld aan een persoon, en niet aan een voertuig. De kaart mag alleen worden gebruikt als de persoon voor wie de kaart bestemd is het voertuig bestuurt of als passagier meerijdt.
‘Scancars brengen het recht om gratis te parkeren in het gedrang’, zegt Johan Tourné, directeur van Samana. ‘We krijgen veel klachten van mensen die onterecht beboet worden. De scanwagens controleren enkel de nummerplaat en niet de parkeerkaart.’
‘In verschillende steden en gemeenten moeten houders van een parkeerkaart zich op voorhand registreren om gratis te kunnen blijven parkeren op niet-voorbehouden plaatsen. Niet iedereen is vaardig om dat digitaal te doen. Het alternatief is langsgaan bij het loket, maar daar zijn de openingsuren beperkt.’
In onder meer Antwerpen, Oostende, Sint-Niklaas, Genk en Ninove bestaat er al een systeem van verplichte registratie voor houders van een parkeerkaart. Overal worden afzonderlijke registratiesystemen gebruikt.
‘Als je niet geregistreerd bent, loop je een grote kans op een boete’, gaat Tourné verder. ‘Mensen worden opgezadeld met opzoekwerk en administratie. Iedere verplaatsing vereist een andere voorbereiding naargelang de gemeente. Daarnaast verschilt de betaling van de parkeerretributies per gemeente en is de informatie over de betaal- of vrijstellingsvoorwaarden onvolledig.’
‘Ik heb al een beperking en word nu nog meer beperkt’
‘Voordien reed ik ergens naartoe zonder nadenken. Nu moet ik vooraf opzoeken of ik me moet registreren. Vaak denk ik: laat het maar, ik blijf wel gewoon thuis. Je hebt al die beperking en dan moet je je nog eens verantwoorden en registreren. Dan loopt de emmer al rap over. Dat maakt dat je sneller thuisblijft, aan iemand anders vraagt om iets mee te brengen en dat je plaatsen gaat vermijden.’
Nog meer drempels
Wat de registratiesystemen gemeenschappelijk hebben, is dat ze beperkingen opleggen aan het aantal nummerplaten die geregistreerd kunnen worden. Meestal zijn dat er slechts twee, en de activatie kan tot een week duren. ‘Dat leidt tot nog meer drempels’, meent Tourné. ‘Mensen met mobiliteitsproblemen zijn vaak afhankelijk van familieleden, vrienden, vrijwilligers, zorgpersoneel – elk met een eigen nummerplaat. Het aantal nummerplaten dat je kunt registreren wordt beperkt, terwijl de zorg net door zoveel mogelijk schouders gedragen zou moeten worden. Kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven wordt zo afgeremd. Mensen voor wie een parkeerkaart een bittere noodzaak is, sluiten zich uiteindelijk op.’
Bijna half miljoen parkeerkaarten
Personen bij wie een verminderde gezondheidstoestand aanleiding geeft tot beperkte of verminderde verplaatsingsmogelijkheden moeten aan een aantal voorwaarden voldoen om de parkeerkaart te krijgen. Eind 2022 waren er 476.114 parkeerkaarten in omloop.
‘Het zijn heus niet enkel ouderen’, zegt Karine Rochtus van CM. ‘Het probleem sleept al lang aan, maar de oplossing blijft uit. De verplichte registratie van een of twee nummerplaten is in strijd met de regelgeving die bepaalt dat de kaart niet gelinkt is aan een voertuig maar aan de gebruiker ervan. Wij zijn voorstander van een eenvormig nationaal systeem. Daarbij willen we in alle steden en gemeenten gratis en onbeperkt parkeren op niet-voorbehouden plaatsen mogelijk maken voor parkeerkaarthouders. Aan zee moet je nu vaak wel betalen of krijg je korting. Hoe kun je dat allemaal weten?’
‘De verplichte registratie van een of twee nummerplaten is in strijd met de regelgeving.’
Karine Rochtus
‘Bovendien gaat het om mensen die het financieel sowieso al moeilijker hebben. Iemand die bijvoorbeeld van bij de geboorte een handicap heeft en nooit kan werken, heeft recht op hetzelfde bedrag als het leefloon, wat amper leefbaar is. Bovendien hebben ze door de handicap vaak extra kosten.’
Okra, Kando, beweging.net en Samana roepen op om de regelgeving in alle gemeenten gelijk te maken en het aantal nummerplaten niet te beperken. Ze pleiten ook voor een mogelijke registratie bij de betaalautomaat op straat. Zo is papierwerk vooraf via de gemeentelijke administratie niet nodig.
Website en app
Minister voor personen met een handicap Karine Lalieux (PS) wil het recht op parkeren met een parkeerkaart voor personen met een handicap digitaliseren. Daarvoor ontwikkelt ze een applicatie voor zowel web als mobiel. Die moet er vanaf eind 2024 voor zorgen dat de parkeerkaarthouder en zijn vaste chauffeur steeds overal te lande kunnen parkeren. Daarnaast komt een kortlopend recht zonder limieten voor wie veel van chauffeur wisselt.
Niet-digitale gebruikers kunnen terecht bij het gemeenteloket om de registratie en het opgeven van de nummerplaat in orde te laten brengen. Koen Peeters van Okra hamert er niettemin op dat wie minder digitaal vaardig is niet in de kou mag blijven. ‘Een sms-service komt er niet meteen en mensen kunnen wel terecht bij het gemeenteloket, maar zal dat ook een oplossing bieden voor mensen die vaak van chauffeur wisselen? Het kan toch niet zo moeilijk zijn om de registratie ook op fysieke parkeerautomaten mogelijk te maken?’
