MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez / WikiCommons
Silke Goubin
 28 januari 2025

Na acht maanden getouwtrek lijken de onderhandelaars van de federale Arizona-coalitie eindelijk op weg naar een regeerakkoord. Fiscale hervormingen, pensioenen en het begrotingstekort staan centraal.

Alle onderhandelende partijen voelen de hete adem van hun kiezers in de nek, en zijn logischerwijze niet happig om hervormingen door te voeren die onpopulair zijn. Maar welke hervormingen willen Vlamingen zélf?

In een recent HIVA-onderzoek bevroegen we een representatieve groep Vlamingen naar hun voorkeuren over de toekomst van de sociale welvaartsstaat en van publieke diensten. Ze werden gevraagd naar hun mening over uiteenlopende hervormingsopties, waaronder besparingsmaatregelen, nieuwe belastingen en hervormingen van sociale uitgaven.

Bij de kiezers van elke Vlaamse Arizona-partij is een meerderheid gewonnen voor meer belastingen op ‘de rijken’.

Bijna niemand lijkt zin te hebben in nieuwe belastingen. 63 procent van de Vlamingen vindt hogere belastingen een slecht idee, 32 procent is neutraal, en slechts 5 procent is voor. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez heeft een punt.

Zijn hogere belastingen op de vermogens van de rijkste Belgen, zoals op aandelen en eigendommen, dan noodzakelijk? Verrassend genoeg vinden we daarvoor wel een breed gedragen steun. Maar liefst 68 procent vindt hogere vermogensbelastingen nodig.

Als we die steun opsplitsen naar de verschillende electoraten, zien we dat er bij de kiezers van elke Vlaamse Arizona-partij een meerderheid gewonnen is voor meer belastingen op ‘de rijken’. 56 procent van de N-VA-kiezers, 63 procent van de cd&v-kiezers en 84 procent bij Vooruit is voor. Het gros van de Vlamingen geeft Vooruit-voorzitter Conner Rousseau dus gelijk.

Enkel bij Open VLD is een meerderheid van de kiezers tegen (39 procent).

Ongelijkheidspercepties

Wat kan deze brede steun voor vermogensbelastingen verklaren? Een mogelijke oorzaak ligt in de ongelijkheidspercepties. Zo’n driekwart van de respondenten vindt dat de verschillen in inkomens uit werk en vermogens te groot zijn in België.

Een even grote groep geeft aan dat werkende mensen geen fair deel van de nationale rijkdom ontvangen. Vlamingen hebben op dit moment, met andere woorden, niet het gevoel dat ze in een rechtvaardige samenleving leven en dat iedereen eerlijk bijdraagt.

Die ongelijkheidsgevoelens vertalen zich naar een grote steun voor het behoud van de welvaartsstaat. Slechts 19 procent vindt het een goed idee om te besparen in de sociale zekerheid en openbare diensten, slechts 14 procent steunt hogere gebruikersbijdragen.

Onmogelijke missie

Welke hervormingen ziet de Vlaming dan wél zitten? Ontvangers van sociale uitkeringen, zoals langdurig zieken en werklozen, zijn hier een mikpunt. Twee derde vindt dat werklozen strenger mogen worden aangepakt in hun zoektocht naar werk, en zo’n 80 procent is voorstander van betere mogelijkheden voor omscholingen en opleidingen voor werklozen en zieken.

Kortom, we willen een rechtvaardige samenleving waarin iedereen naar vermogen bijdraagt en waarin werken loont, maar liefst zonder hogere belastingen of besparingen en met behoud van de sociale welvaartsstaat.

Samengevat willen we een rechtvaardige samenleving waarin iedereen naar vermogen bijdraagt en waarin werken loont, maar liefst zonder hogere belastingen of besparingen en met behoud van de sociale welvaartsstaat. We want our cake and eat it. De onderhandelaars hebben intussen een missie die gezien de barre toestand van de begroting grenst aan het onmogelijke. Courage!

Abonnement De Gids

Neem een abonnement op De Gids!

Aanbevolen

100.000 betogers tegen 'giftig regeerakkoord'

Op initiatief van de vakbonden vindt vandaag een nationale betoging plaats. Honderdduizend manifestanten trekken door Brussel. Vakbonden,...
   13 februari 2025

‘Ik ben altijd bereid tot overleg, dag en nacht’

Daags voor de nationale betoging kwam de Groep van Tien – de vertegenwoordigers van de werknemers- en de werkgeversorganisaties in ons land – bijeen...
   12 februari 2025

'Niet gerust in behoud van de index'

Het is gebeurd. We hebben weer een regering. Maar is het bestaan ervan veel reden tot vreugde, vraagt ACV-voorzitter Ann Vermorgen zich af.
   07 februari 2025

Wortel en stok

Voorzitter van beweging.net Peter Wouters ziet dat het regeerakkoord belangrijk nieuws bevat, maar ook dat kwetsbare mensen hard geraakt worden.
   07 februari 2025