Vorige week publiceerde het IPCC, het klimaatpanel van de VN, nog maar eens een rapport met een niet mis te verstane boodschap. ‘Klimaatverandering is een bedreiging voor ons welzijn. Nog langer treuzelen met actie zal de kans op een leefbare toekomst zeer snel verkleinen’, luidde het besluit van IPCC-covoorzitter Hans-Otto Pörtner.
Subsidies voor fossiele brandstoffen staan haaks op die dringende opdracht. En toch is dat waar ons land in uitblinkt. Dat blijkt uit cijfers van de OESO op basis van gegevens uit 2020. De organisatie keek grondig naar alle soorten subsidies – direct en indirect – voor vervuilende brandstoffen in vijftig landen. In de ranking staat België op de een na hoogste plaats. Alleen Ierland slaagt erin per inwoner nog meer geld in fossiele brandstof te pompen.
Ruim 3 miljard euro, zoveel subsidies geeft België volgens de OESO jaarlijks aan vervuilende brandstoffen. Per inwoner is dat ruim het dubbele van Frankrijk, drie keer zoveel als Duitsland en zelfs vijftien keer wat Nederland aan subsidies voor fossiele brandstof spendeert. Yelter Bollen, Beleidsexpert milieufiscaliteit bij Bond Beter Leefmilieu, is niet verbaast over die slechte score. ‘Vorig jaar kwam de federale overheid met een eigen berekening zelfs uit op 13 miljard euro subsidies.’
Wie wat doorgraaft in de OESO-cijfers botst al snel op de verklaring: bedrijfswagens en tankkaarten. 71 procent van alle subsidies zijn rechtstreeks te verklaren door belastingvoordelen verbonden aan die extralegale voordelen. Zeker met de dieselprijs die vorige week de grens van twee euro per liter overschreed en het Oekraïense conflict in het achterhoofd, is dat een slechte zaak. ‘Gelukkig heeft de huidige federale overheid ondertussen wel enkele initiatieven genomen’, zegt Bollen nog, zoals de verplichte omschakeling naar elektrische bedrijfswagens tegen 2025.
‘Al blijven daarmee nog wel andere mobiliteitsproblemen bestaan. Daarnaast blijven we fossiele brandstof op andere manieren subsidiëren, zoals het professioneel gebruik van diesel of gas voor de industrie. Dat terwijl de lasten op onze elektriciteit heel hoog zijn. Het grote werk moet dus nog gebeuren, door bijvoorbeeld die lasten op een rechtvaardige manier te verschuiven.’ Daarom kijkt de expert uit naar de belastingplannen waarmee minister van Financiën Van Peteghem binnenkort zou komen.