De avondvergadering loopt af voorbij middernacht. Stagiair-animator Ruben* (16) zit nog even apart met hoofdanimator Alexander (36) om door te nemen of er aan alles gedacht is voor het grote bosspel morgen. De kookploeg ruimt stilletjes de zogenoemde vijfde maaltijd op, de avondlijke snack die voor de monitoren vaak het enige rustige eetmoment van de dag is. Animator Leni (24), die in de laatste zomer na haar studie maar liefst vier kampen begeleidt, gaat haar plekje opzoeken in de slaapzaal tussen de kinderen.
Een tel later staat ze terug beneden. Ze beschrijft de buitengewone stank die haar bij het openen van slaapzaaldeur overviel, en hoe haar zaklamp scheen op een Grote Boodschap, midden op het gangpad tussen de veldbedjes.
Dat heeft niemand eerder meegemaakt. Terwijl kampcoördinator Vincent (33) kordaat naar de keuken stapt om een desinfecterend sopje en Leni vraagt of ze een vermoeden heeft van welk kind we de slaapzak en de pyjama best nakijken en vervangen, vraagt de rest van de ploeg zich af of er een kind niet naar beneden durft in het donker, ofdat er iets gebeurd is waardoor een zeven- tot tienjarige met een grote frustratie is blijven zitten na het slapengaan.
Recht op verlof
De kinderen op een kamp van vzw Kadee leven in armoede of een maatschappelijk kwetsbare situatie. Een meerderheid van de deelnemers aan ons kamp woont in een instelling. Maar ook de opvoeders en begeleiders in hun voorziening, die zoals u weet vaak al onderbemand is, hebben recht op verlof. De kinderen komen terecht op kamp omdat er geen (wenselijke) thuis is waar ze naartoe kunnen. En omdat de organisatie vindt dat ieder kind vakantie verdient, ongeacht de financiële situatie of soms moeilijk gedrag.
Dik lijken ze niet gezaaid, de mensen die voor deze kampen tijd en engagement voor kunnen en willen aan de dag leggen. We vertrekken met minder kinderen dan de organisatie gehoopt had, want er zijn te weinig vrijwilligers. Studenten lijken een minderheid geworden, stel ik vast, en dat is anders dan in mijn herinnering van vijftien jaar geleden. Ik moet terugdenken aan de elektricien die me vertelde dat hij de verhoging van het aantal uren toegelaten studentenarbeid betreurt omdat zijn kinderen nu vaker de chiro afzeggen.
Vanzelfsprekend
Nochtans hoor ik zowel werkgevers als vrijwilligers zelf de waarde van vrijwilligerswerk, vaak jeugdwerk, erkennen. Ja, ook mijn ouders vonden het belangrijk dat ik met een vakantiejob zou leren ‘wat werken is’ en wat de waarde van geld is. Natuurlijk kom je ook via betaald werk in onverwachtse situaties waar je van leert. Toch durf ik te vermoeden dat je in het jeugdwerk verhoudingsgewijs meer verantwoordelijkheid leert opnemen en beter leert samenwerken dan met een studentenbaan.
Een activiteit verzinnen, rekening houden met je publiek, beschikbaar materiaal, budget en timing. Die voorstellen aan de andere begeleiders en de kinderen. Omgaan met wat het verloop kan verstoren: veranderende weersomstandigheden, een kind dat niet wil meedoen of een ongelukje. Een verzoeningsgesprek leiden na een ruzie. Ik heb met tien anderen achter het oor staan krabben over hoe we een natgeregend springkasteel in het holst van de nacht zouden opvouwen. Aan deze ervaringen hou je vriendschappen en contacten aan over. En je leert er andere dingen over de waarde van geld. Dat het niet gelijk is waar je wiegje staat.
Ik weet niet hoe ik mijn eigen leven verantwoord krijg voor mezelf als ik me probeer voor te stellen met wat deze kinderen het moeten doen. Ze moeten zoveel dingen missen die voor mij (te) vanzelfsprekend waren en zijn. Ik hoor mensen heel vaak tegen anderen zeggen dat ze moeten opkomen voor zichzelf, maar in het jeugdwerk leer je opkomen voor anderen en voor elkaar.
PS.: Bedankt aan iedereen die een kaartje of briefje naar ons kamp stuurde, dit is mijn antwoord.
* De namen van personen in dit stuk zijn schuilnamen. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.
