Al langer leeft in de zorgsector onvrede over de steeds hogere huurprijzen die woonzorgcentra en andere zorginstellingen moeten betalen. Centrum voor internationaal belastingonderzoek CICTAR onderzocht nu, samen met vakbond ACV Puls, de jaarrekeningen van de Belgische vastgoedgroep Cofinimmo. Die vastgoedvennootschap verwierf de laatste jaren alsmaar meer zorgvastgoed voor commerciële woonzorgcentra, vooral in België.
Uit het onderzoek blijkt dat Cofinimmo zorgvastgoed opkoopt van commerciële woonzorgcentra om vervolgens, tegen hoge prijzen, opnieuw te verhuren aan diezelfde woonzorgcentra. Het moederbedrijf boven het woonzorgcentrum heeft baat bij die hoge huurprijzen, omdat ze zelf medeaandeelhouder is van Cofinimmo of een andere vastgoedmaatschappij. Op die manier genieten commerciële wzc-groepen mee van de winst die de vastgoedgroep maakt. Door dividenden uit te keren, gaan de dure huurprijzen uiteindelijk naar de aandeelhouders.
Cofinimmo betaalde een belastingtarief van slechts 3,35 procent. 'Door allerhande fiscale optimalisaties.'
Ive Rosseel, fiscaal expert ACV
Dat is des te dubieuzer omdat ongeveer de helft van de inkomsten van rusthuisuitbaters in België afkomstig is van overheidssubsidies, naast de huurprijzen die bewoners betalen. Belastinggeld wordt zo rechtstreeks omgezet in aandeelhouderswinsten.
3,35 procent belastingen
Daarenboven legt het onderzoek bloot dat Cofinimmo geen 25 procent vennootschapsbelasting betaalt, het officiële tarief, maar slechts 3,35 procent. ‘Door allerhande fiscale optimalisaties’, legt fiscaal expert van het ACV Ive Rosseel uit. ‘Zo zijn er heel wat gunstregimes voor bedrijven met een maatschappelijk doel, bijvoorbeeld ook in de farma-industrie of in onderzoek en ontwikkeling.’
Weliswaar vallen de uitgekeerde dividenden normalerwijze onder een belastingtarief van 30 procent, maar door fiscale constructies, zoals met Luxemburgse postbusvennootschappen, ontsnappen aandeelhouders daar alsnog aan. Daardoor liep de Belgische schatkist, alleen al in het geval van Cofinimmo, naar schatting 40 miljoen euro mis.
Inmiddels heeft het patrimonium van Cofinimmo een waarde van ruim 6 miljard euro. Bovendien ligt de operationele winstmarge van de vastgoedgigant met 96 procent duizelingwekkend hoog.
Vergrijzing
Een structureel probleem in heel Europa, legt Bart Thys van ACV Puls uit. ‘De meeste Europese landen worstelen met het probleem van de vergrijzing en hebben dus nieuwe woonzorginfrastructuur nodig. Ze rekenen op private spelers om die te bouwen, te renoveren of uit te baten, maar spijzen commerciële winsten. Dat is niet te verantwoorden, en al helemaal niet in een sector die zorg wil dragen voor kwetsbare ouderen.’
‘Met zorg op zich word je niet rijk. Maar met vastgoed wel.'
Bart Thys, ACV Puls
Onderzoek van seniorenvereniging Okra wees recent nog uit dat er een omgekeerd evenredig verband bestaat tussen de huurprijs in een woonzorgcentrum en het beschikbare zorgpersoneel per bewoner. Hoe duurder het wzc, hoe minder personeel. ‘Die puzzelstukjes vallen nu in elkaar’, aldus Thys. ‘Commerciële woonzorgcentra rekenen duurdere prijzen aan in een systeem om met de huurgelden de aandeelhouders van vastgoedgiganten te verrijken. Zo blijft er minder geld over om zorgpersoneel aan te werven.’
Van de ruim 140 aandeelhouders die Cofinimmo heeft – meestal zonder dat bekend te moeten maken – wist CICTAR te achterhalen dat onder meer wzc-groep Care-ion betrokken is, net als de Franse groep Orpea, via een investeringsmaatschappij. Zij huren zowel van de vastgoedgroep, én strijken de dividenden op. ‘Met zorg op zich word je niet rijk’, aldus Thys, ‘maar met vastgoed wel.’
Cofinimmo liet weten dat haar operaties volstrekt legaal zijn. Een cynische conclusie die Thys bijtreedt: ‘Het is een politieke keuze om deze verrijking op kap van de zorgsector toe te laten. Maar daar moeten we ons grote vragen bij stellen.’
