De steeds verder oplopende kosten voor geneesmiddelen baren al sinds enige tijd zorgen. Zo becijferde de CM-studiedienst vorig jaar dat nauwelijks tien geneesmiddelen samen goed zijn voor bijna de helft (43 procent) van de totale uitgaven voor geneesmiddelen. Voor acht van die tien middelen heeft de overheid een geheime prijsafspraak gesloten. Daardoor weten we dus niet hoeveel er echt betaald wordt per geneesmiddel.
Uit een nieuw rapport van het Riziv blijkt dat de overheid gemiddeld 52,9 procent korting kan afdingen op de gevraagde prijs tijdens zo’n geheime onderhandeling. Maar ondanks de hoge korting blijft het nodige budget jaar na jaar oplopen. ‘Het zijn de hoge prijzen die ons dwingen tot onderhandelingen over kostendalingen’, stelt CM-voorzitter Luc Van Gorp.
‘Ook onze buurlanden sluiten soortgelijke geheime deals met dezelfde geneesmiddelenproducenten, waardoor we in een vicieuze cirkel beland zijn.’
Luc Van Gorp - Voorzitter CM
‘Ook onze buurlanden sluiten soortgelijke geheime deals met dezelfde geneesmiddelenproducenten, waardoor we in een vicieuze cirkel beland zijn. We kunnen als land niet geïsoleerd beslissen om geen contracten meer af te sluiten zonder te riskeren dat bepaalde geneesmiddelen niet meer toegankelijk zijn voor Belgische patiënten.’
Vragen bij meerwaarde
De geneesmiddelen die de prijs steeds verder doen oplopen zijn vaak nieuwe geneesmiddelen die een betere werking beloven dan wat tot dan op de markt is. Maar een studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg zorgde enkele jaren geleden voor opschudding toen bleek dat een aantal van die nieuwe geneesmiddelen weinig of geen voordeel hebben ten opzichte van reeds bestaande geneesmiddelen.
Experten waarschuwen dat farmabedrijven langdurige studies naar de werkelijke meerwaarde van die nieuwe geneesmiddelen proberen te vermijden. De impact voor de patiënt op zijn levensduur of levenskwaliteit wordt zo dus niet altijd aangetoond. Ze kiezen er bij kankermedicatie bijvoorbeeld voor om de progressievrije overleving (hoelang het duurt voordat een tumor weer begint te groeien na het innemen van de medicatie) te onderzoeken. Maar dat is niet de meest relevante indicator zeggen experts, want er is niet altijd een duidelijk verband is tussen de progressievrije overleving en de echte levensverwachting.
Transparantie nodig
Van Gorp: ‘Daarom is ook een grotere transparantie op de reële kost van ontwikkeling en productie van geneesmiddelen belangrijk. Zo kun je tot een redelijke prijs komen die rekening houdt met die kosten en die in lijn ligt met de meerwaarde van het geneesmiddel. Vertrekkende van een dergelijke redelijkere prijs zouden verdere geheime onderhandelingen over de kost waarschijnlijk minder noodzakelijk zijn. Beide aspecten moeten op Europees niveau aangepakt worden, want geneesmiddelen worden voornamelijk aangeboden door internationale spelers.’
