Hoe geef je les aan iemand zonder dat er een gemeenschappelijke taal is? ‘Dat houdt de grens tussen moderne kunst en plaatsvervangende schaamte’, grapt Bin. Zij gooit vaak haar hele lichaam creatief in de strijd. ‘Ik beeld dan dingen uit. Dat levert soms vreemde taferelen op wanneer ik bijvoorbeeld moet uitleggen wat een kalkoen is of wanneer we het over een bevalling hebben. Geen Oscar waard, maar wel efficiënt.’ (lacht)
Gelukkig zijn er intussen heel wat technologische hulpmiddelen, voegt de lerares toe, die kan terugblikken op een carrière van 25 jaar. ‘Vroeger moest ik zelf prentjes uit magazines en catalogussen knippen om een visueel woordenboek aan te leggen, vandaag kan ik foto’s op Google opzoeken wanneer ik iets wil tonen. Ook tijdens oudercontacten komen apps goed van pas, waar je in je eigen taal kunt inspreken en de ouder de vertaling te horen krijgt.’
Vooroordelen
‘Het klinkt wollig, maar je kijk op de wereld verruimt met deze baan heel erg. Ik heb intussen al lesgegeven aan jongeren vanuit de hele wereld, van Frans-Guyana tot Italië, van oorlogsvluchteling tot kind van hoogopgeleide expats. Al die culturen en verhalen van dichtbij meemaken is een ongelofelijke verrijking. Dat sommige politici het beeld ophangen dat nieuwkomers van slechte wil zijn en niet willen integreren, begrijp ik niet. Toen ik in het volwassenenonderwijs stond hadden wij steevast een wachtlijst voor onze cursussen, toch wordt de schijn gewekt dat nieuwkomers de taal niet willen leren.’ (zucht)
‘Mensen kijken vaak met argwaan naar de OKAN-klassen, ook binnen onderwijskringen. Sommige scholen denken dat ze problemen binnenhalen wanneer zij een OKAN-klas organiseren. Onze leerlingen zorgen niet voor meer problemen dan andere scholieren. Meer zelfs, die jongeren zijn doorgaans dankbaarder om naar school te mogen gaan. Voor een heel aantal van hen is het de eerste keer in hun leven dat ze kunnen plaatsnemen op de schoolbanken.’
‘Onze jongeren zijn doorgaans dankbaarder om naar school te mogen gaan.’
‘Het is zeker niet altijd makkelijk. De jongeren in mijn klas hebben niet gekozen om hier te belanden. Ze werden midden in hun puberteit uit hun vertrouwde omgeving gerukt. Vaak zitten er schrijnende verhalen en trauma’s achter de jonge gezichten. Het enige wat zij willen is erbij horen, vrienden maken en graag gezien worden, net als alle andere jongeren. Het is dan ook jammer dat ze voortdurend tegen allerhande vooroordelen moeten opboksen.’
Sappig dialect
De job van Bin is pittig. De schooletiquette – op tijd komen, niet midden in een les zomaar uit de klas lopen of je hand opsteken bij een vraag – moet soms vanaf nul aangeleerd worden, ervaart Bin. Maar ook het leven in België moet algemeen vaak tekst en uitleg krijgen. ‘Dat kan gaan van hoe je een treinkaartje koopt tot meer persoonlijker zaken, of iets wat ze op sociale media gezien hebben.’
Bij de start van het nieuwe schooljaar is Bin intussen weer aan een inhaalbeweging bezig. ‘Die twee maanden vakantie zijn eigenlijk te lang voor onze leerlingen. Ze vervelen zich, want ze hebben vaak niet de mogelijkheden om op reis te gaan of om leuke uitstappen te doen. Dat ze vaak wekenlang amper Nederlands spreken, proberen we te vermijden door ze te laten kennismaken met zomerschool of -kampen. Helaas weten die organisaties vaak niet goed hoe ze moeten omgaan met jongeren met een mindere kennis van het Nederlands. Nochtans is het een omgeving waarin jongeren enorme sprongen kunnen maken. Het is fantastisch wanneer je na de vakantie merkt dat een leerling plots sappige dialectwoorden opgepikt heeft’, glundert Bin.
*Bin is een schuilnaam
