Nu Bart De Wever (N-VA) weer onderhandelt met zijn ‘meest rechtse versie van de supernota’, wordt stilaan ook duidelijk hoe we die plannen concreet zullen voelen. Geld wordt nog minder gezocht bij de grote vermogens en beleggers. Vooral werkende mensen en gepensioneerden zullen de begroting weer in evenwicht moeten brengen, lijkt het. Fiscaal expert van het ACV Erik Van Laecke berekende verschillende situaties. Hieronder een greep uit de ontnuchterende gevolgen.
Ann (55) werkte een tijd halftijds en verliest nu 388 euro pensioen
Al sinds augustus 1988 is Ann aan de slag. Samen met haar man besloot ze na tien jaar halftijds te gaan werken om voor de kinderen te zorgen. Als Ann vandaag mypension raadpleegt, zou ze nog op 1 mei 2030 op pensioen kunnen gaan, na een loopbaan van 43 jaar. Door de Arizona-plannen om minstens 156 in plaats van de huidige 104 werkdagen per jaar in aanmerking te nemen, verschuift haar vroegste pensioendatum plots op naar 1 juli 2031, meer dan een jaar later dan oorspronkelijk gepland.
Ook vandaag werkt Ann nog deeltijds, tegenwoordig door pijnlijke knieën de haar parten blijven spelen. Daardoor zal ze ook in 2031 niet voldoen aan de voorwaarde om minstens 35 jaar gewerkt te hebben. Maar nog langer doorwerken dan die verlate pensioendatum zit er met haar rug zeker niet meer in. Door de boete die De Wever wil invoeren voor zo’n zogenaamde vervroegde uitstap, zal Ann haar pensioenbedrag ook flink zien afnemen van 1.940 euro bruto naar 1.552 euro per maand, een verlies van 388 euro per maand.
Axel (65) sukkelt al tien jaar met zijn rug en verliest 400 euro pensioen
Jaren werkte Axel in de productiehal van een fabriek, tot het noodlot toesloeg en hij op 55 jaar steeds meer pijn en last had van zijn rug. Vele bezoeken aan specialisten en kinesisten konden hem helaas niet meer helpen, waardoor hij sindsdien arbeidsongeschikt is.
Momenteel worden die laatste elf jaar tot aan de pensioenleeftijd van 66 jaar als gelijkgestelde periode beschouwd voor de pensioenberekening. Met de maatregelen uit de supernota wordt nog slechts één jaar gelijkgesteld. Dat betekent de praktijk dat Axel als hij binnenkort op pensioen gaat 400,17 euro bruto pensioen verliest als De Wever zijn zin doorduwt.
Belgische pensioenen behoren al tot de laagste van Europa
Het ontvangen van je eerste pensioen is in ons land een flinke stap terug na je laatste loon. In andere landen is het verschil doorgaans niet zo groot.
Met bijna 44 procent pensioen hou je bij een gemiddeld inkomen bruto niet eens de helft over van je laatste loon. Dat is wellicht even schrikken wanneer je na een lange loopbaan je eerste pensioen ontvangt. Dat weet de OESO uit een uitvoerig rapport waarin de organisatie de Belgische pensioenen vergelijkt met andere landen.
Die vergelijking geeft geen rooskleurig beeld van de Belgische pensioenen. De 44 procent die je bij ons bruto overhoudt van je laatste loon, ligt namelijk opmerkelijk lager dan de 55 procent die de Europese lidstaten gemiddeld laten optekenen.
Netto 61 procent over
Dankzij belastingvoordelen en verlaagde sociale bijdragen voor pensioenen is het nettoverlies van inkomen gelukkig niet zo dramatisch als de brutocijfers doen lijken. Van het laatst verdiende nettoloon hou je in België nog 61 procent over als pensioen.
‘De huidige pensioenen zijn zeker niet te hoog’, zegt ook Koen Peeters van seniorenvereniging OKRA. ‘Met een gemiddeld pensioen van 1.706 euro spring je niet ver. En vermits dat een gemiddeld bedrag is, moeten heel wat gepensioneerden het met veel minder doen.’
Onderaan in klassement
Enigszins geruststellend voor lagere lonen is dat er daarvan iets meer overblijft als pensioen dan van de gemiddelde lonen. Maar ook dan zitten we nog steeds duidelijk onderaan in het Europese klassement. In landen als Nederland, waar je netto zelfs 93 procent van je laatste loon ontvangt, of in Portugal met 90 procent, is de situatie veel gunstiger. Gemiddeld houdt de Europeaan immers netto 68 procent over van het loon als pensioenbedrag.
De grote prijsstijgingen de laatste jaren hebben de pensioenen nog meer onder druk gezet, zegt OKRA. ‘Onze oudste pensioenen volgden geenszins die prijsevoluties.’ Daar komen de mogelijke gevolgen van de pensioenplannen van De Wevers supernota nog eens bovenop die de pensioenen nog eens tot meer dan 400 euro kunnen verlagen, zoals simulaties tonen.