Wie in het ziekenhuis wordt opgenomen voor een langdurig verblijf of in daghospitalisatie moest in 2021 opnieuw een stuk dieper in de buidel tasten. In totaal werd in 2021 1,32 miljard euro gefactureerd aan patiënten voor klassieke ziekenhuisverblijven en dagopnames in algemene en universitaire ziekenhuizen, waarvan 410 miljoen euro aan remgeld. Ruim twee derde (911 miljoen euro) zijn bijkomende kosten ten laste van de patiënt, zoals supplementen of niet-vergoedbare betalingen. Daarbij brengen de ereloonsupplementen op artsenhonoraria voor verblijven op eenpersoonskamers bijna 600 miljoen euro op voor de ziekenhuizen.
De totale kost ten laste van de patiënt van alle dagopnames samen is met 11,6 procent bovendien sterker gestegen dan het totaal aantal dagopnames dat met 4,2 procent toenam. In 2021 waren er ruim 55.000 dagopnames waarbij de factuur voor de patiënt meer dan 1.000 euro bedroeg, wat een stijging van bijna twintig procent is vergeleken met 2019.
Kostelijke scans
‘Ook wanneer er geen opname in het ziekenhuis is, in de zogenaamde ambulante zorg, zijn tariefzekerheid en financiële toegankelijkheid belangrijk,’ stelt CM-voorzitter Luc Van Gorp. Daarom onderzocht het IMA in twee bijkomende studies de ereloonsupplementen die werden aangerekend voor onder andere ambulante MRI-scans, CT-scans en radiotherapie. Dat zijn prestaties die gezien de vereiste apparatuur enkel in ziekenhuizen uitgevoerd kunnen worden. Daar waar bij ziekenhuisopnames de mogelijkheid om ereloonsupplementen te factureren afhangt van de kamerkeuze van de patiënt, is bij ambulante zorg de conventiestatus van de zorgverstrekker bepalend. Ereloonsupplementen zijn enkel mogelijk als de arts niet geconventioneerd is.
Uit die studies blijkt dat voor meer dan een op de vijf CT-scans en 44 procent van de MRI’s een supplement aangerekend werd. In meer dan een kwart van de ziekenhuizen zijn er geen volledig geconventioneerde radiologen die CT- en/of MRI-scans uitvoeren, in Vlaanderen gaat het zelfs om bijna de helft van de ziekenhuizen. In 2021 werd voor 24,1 miljoen euro aan ereloonsupplementen aangerekend aan de patiënt, wat meer is dan het totale remgeldbedrag voor alle scans samen.
Een patiënt betaalt zo gemiddeld zelf 33,37 euro voor MRI-scans en 22,47 voor een CT-scans. Van Gorp: ‘Dat zijn geen torenhoge bedragen, maar we zien dat ook mensen met een Verhoogde Tegemoetkoming zo’n ereloonsupplementen aangerekend krijgen. Voor hen wordt zo’n bedrag snel problematisch, waardoor zij sneller geneigd zijn om zorg uit te stellen. Met alle gevolgen van dien.’
Gebrek aan transparantie
De CM-voorzitter kaart daarom het gebrek aan prijstransparantie aan. ‘Voor een patiënt is het moeilijk te voorspellen wat zijn eigen aandeel zal zijn. Het maximale percentage ereloonsupplementen bij hospitalisatie varieert van 100 tot 300 procent, afhankelijk van het ziekenhuis, en geeft geen duidelijk beeld van wat de patiënt kan verwachten of wat de exacte financiële impact is van de kamerkeuze. Het is immers niet duidelijk voor de patiënt op welke artsenhonoraria deze ereloonsupplementen zullen worden aangerekend.’
‘De supplementen voor radiologen zijn problematisch omdat patiënten doorverwezen worden door hun behandelend arts voor een scan, maar vervolgens niet weten welke radioloog deze zal nemen en of die al dan niet geconventioneerd is. Zo wordt het een loterij of je een ereloonsupplement zal moeten betalen of niet. Dat kan niet de manier zijn waarop met patiënten wordt omgegaan,’ aldus Luc Van Gorp.
Minister van Volksgezondheid Vandenbroucke (Vooruit) zei daarover gisteren op Radio 1 dat er intussen wel degelijk een verplichting is om tarieven van zorgverstrekkers duidelijk te afficheren, zowel in ziekenhuizen als daarbuiten, maar dat de uitrol daarvan nog bezig is. De minister belooft wel dat er beterschap op komst is.
