Familie zit met kind
© Foto / Wouter Van Vooren

Vrouwen lijden flink inkomensverlies na de geboorte van hun eerste kind. Bij mannen is dat niet het geval. Een eenvoudige oplossing? Langer en verplicht geboorteverlof voor de partner.

Dominic Zehnder

Een studie van de ULB (Université libre de Bruxelles) leert dat vrouwen een inkomensverlies lijden van zo’n 43 procent, tot acht jaar na de geboorte van hun eerste kind. Bovendien dreigen vrouwen vaker langdurig arbeidsongeschikt te worden. Schrikbarende cijfers, maar er is een eenvoudige oplossing.

Onderzoeker Hildegard Van Hove van het Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen onderzocht de opname van het geboorteverlof. Uit een bevraging bij werknemers en ambtenaren die in 2010 vader of meeouder werden, bleek dat 71 procent alle dagen van hun geboorteverlof opnam. In 2021 was dat al 86 procent.

Daarnaast wil maar liefst 85 procent van de bevraagden de opname van het geboorteverlof verplichten. ‘Door het te verplichten zorg je ervoor dat niemand tegengehouden wordt door een weigerachtige werkgever. Al vormen die vandaag gelukkig een zeer kleine minderheid.’ 

Wat is het geboorteverlof?

Vaders of meeouders kunnen het geboorteverlof opnemen. Dat bedraagt sinds 2023 twintig dagen en kan in principe opgenomen worden door elke werknemer, ongeacht of je vol- of deeltijds werkt, binnen de vier maanden na de geboorte. Je mag zelf kiezen hoe je de dagen wil opnemen. Voor de eerste drie dagen heb je recht op gewaarborgd loon, daarna krijg je een uitkering van 82 procent van je loon, uitbetaald door je ziekenfonds.

www.hetacv.be/geboorteverlof

Uitbreiding nodig 

Heel wat ouders gaven aan dat ze naast het geboorteverlof nog andere verloven opnemen, zoals vakantiedagen, overuren en andere verlofstelsels. Van Hove: ‘Dat wijst erop dat het aantal dagen dat we vandaag toekennen niet volstaat.’

Daarom pleiten heel wat experten er voor om het geboorteverlof gelijk te trekken met de moederschapsrust van vijftien weken. ‘Dat zou ook helpen om de genderkloof te dichten, al is daar een nog bredere aanpak voor nodig.'

'Het aantal dagen geboorteverlof dat we vandaag toekennen, volstaat niet.'

Hildegard Van Hove, Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen

Want een arbeider ontvangt gemiddeld 101,73 euro per dag tijdens het geboorteverlof, terwijl een arbeidster in moederschapsrust het moet stellen met 53,26 euro per dag, bijna de helft.

'Door vrouwen financieel te benadelen sturen we vooral moeders in de richting van de zorg en het huishouden’, aldus Van Hove. ‘Wil je de ongelijkheid van het systeem aanpakken, dan moet je niet alleen de duur gelijktrekken, maar ook de vergoeding van de moederschapsrust optrekken’. 

Het ACV roept in de eerste plaats op om het geboorteverlof voor beide partners gelijk te trekken. Genderexperte Marte Billen: ‘Kinderen krijgen beïnvloedt de kansen van vrouwen op de arbeidsmarkt, hun inkomen en hun fysieke gezondheid, terwijl bij mannen dergelijke effecten veel minder zichtbaar zijn. Bovendien spenderen vrouwen wekelijks tot 9,5 uur meer aan onbetaalde huishoud- en zorgtaken.’

Lieselotte en Michiel uit Oosterzele werden in 2021 trotse ouders van Aldo

‘Met huidig systeem onmogelijk om zorgtaken gelijk te verdelen’ 

‘De moederschapsrust en het geboorteverlof bleken gewoon te weinig’, vertelt Michiel. ‘Heel je leven verandert. Je moet wennen aan die kleine mens die zoveel zorg vraagt en tegelijk probeer je om je partner te ontlasten zodat die kan herstellen van de bevalling.'

'Ik kan echt niet zeggen dat het huidig systeem toelaat om de zorgtaken tijdens die eerste cruciale maanden gelijk te verdelen. Gelukkig heb ik een meelevende werkgever die zich flexibel opstelde, zodat ik toch kon bijspringen wanneer het nodig was.’

getuigenisgeboorteverlof

‘Geef beide ouders faire kans om een band met kind op te bouwen’

Co-voorzitter van Groen Jeremie Vaneeckhout pleit ervoor het geboorteverlof voor beide ouders gelijk te maken. ‘Beide ouders moeten een faire kans krijgen om de zorgtaken gelijkmatig te verdelen en een band met hun kind op te bouwen. Daar hoort een betere vergoeding tegenover te staan voor moeders.'

'Mensen met een minimumloon zouden daarbovenop geen inkomensverlies mogen lijden wanneer zij een kind krijgen.’

Bij Vooruit kijken ze in de eerste plaats naar hoe het ouderschapsverlof aantrekkelijker gemaakt kan worden, zegt woordvoerder Niels Pattyn. ‘Wij hebben het geboorteverlof voor vaders en meeouders al opgetrokken naar twintig dagen.'

'Maar in de jaren na de geboorte is meer steun nodig. Het inkomensverlies is te groot voor wie er niet warmpjes bij zit. Daarom pleiten wij voor een betere vergoeding die aan het inkomen gekoppeld is.’ 

Biofarmaceutisch bedrijf Takeda zette al stappen om de combinatie werk-gezin te vergemakkelijken

‘16 weken betaald geboorteverlof tegen 100 procent van het basissalaris’

‘Alle werknemers die een kind verwelkomen door geboorte, adoptie of draagmoederschap hebben recht op zestien weken betaald geboorteverlof tegen 100 procent van hun basissalaris’, vertelt Delphine Delhaye, technisch operator op de verpakkingslijn en ACVBIE-afgevaardigde op de Takeda-site in Lessen. ‘

Het bedrijf wil daarmee de discriminatie en ongelijkheid in verlofstelsels tussen ouders wegwerken. Zo zetten we de bedrijfsfilosofie van inclusie, rechtvaardigheid en diversiteit in de praktijk om.’

240406 getuigetakeda© Joannie Hennebert

Visie Nieuwsbrief inschrijven

Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief!

Aanbevolen

Hoe Les Engagés ontstond uit de assen van het cdH

De gestage neergang van het cdH in de jaren 2000 luidde het begin in van een grote vernieuwingsoperatie. In 2024 won Les Engagés de verkiezingen....
   12 december 2024

Wat verandert op 1 januari 2025?

Naar jaarlijkse gewoonte gaan er heel wat nieuwe maatregelen en veranderingen in op nieuwjaarsdag. De eerste dag van 2025 zal naast het nodige...
   11 december 2024

Rusthuisprijzen stijgen sterker dan inflatie

De gemiddelde prijzen van de Vlaamse woonzorgcentra zijn sterker gestegen dan de inflatie. Daardoor werd een verblijf in een zorginstelling weer...
   11 december 2024

80 jaar na de Bom: De illusie van veiligheid en de...

In 2025 is het 80 jaar geleden dat kernwapens voor het eerst werden gebruikt. Acht decennia waarin de mensheid de macht verwierf om zichzelf...
   10 december 2024