Vandaag zien we dat, sinds de regionalisering van het groeipakket, de bedragen tussen het Vlaams, Brussels en Waals geweest meer een meer uiteen beginnen te lopen. Vandaag is het groeipakket het laagst in Vlaanderen. Vooral grote gezinnen en éénoudergezinnen zijn in Vlaanderen slechter af dan in Brussel of Wallonië. Nochtans heeft Vlaanderen met 160 euro wel een hoger basisbedrag per kind vooropgesteld. Brussel start met een bedrag van 150 euro. Maar intussen heeft Brussel Vlaanderen al ingehaald.
Index
Hoe komt dat? Vlaanderen heeft het groeipakket losgekoppeld van de gezondheidsindex en kiest voor een vaste index van twee procent. Brussel en Wallonië hebben het groeipakket wel gekoppeld aan de gezondheidsindex. Met de huidige inflatie ontstaat zo meteen al een aanzienlijke kloof tussen Vlaanderen en de twee andere gewesten.
Een ander aspect zijn de sociale toeslagen, die bepaald worden volgens het gezinsinkomen. Voor Vlaanderen ligt die grens op 34.526,91 euro, Wallonië ligt daar nog iets onder met 32.000 euro. In Brussel ligt die het hoogst met een inkomensgrens van 37.000 euro. Hoe hoger de grens, hoe meer mensen onder die sociale toeslag kunnen vallen. Maarten Gerard, expert bij de studiedienst van het ACV: ‘Die grens is absoluut. Wie er één euro boven zit, verlies zijn of haar recht op die sociale toeslag. Wij pleiten dan ook voor een getrapt systeem, met minder scherpe grenzen.’ Sinds de start bestaat er wel een sociale toeslag voor Vlaamse gezinnen met drie kinderen met een inkomen tussen 35.500 en 64.9000 euro. Daarmee lijkt Vlaanderen meer aandacht te hebben voor de middenklasse. Brussel en Wallonië kennen dan weer nog een extraatje toe aan éénoudergezinnen. Vlaanderen niet. Alleenstaande ouders zijn dus minder goed af in Vlaanderen.
Leeftijd
Daarnaast kiest Vlaanderen ook voor een vrij lineaire aanpak. Bovenop het basisbedrag krijg je dus minder extra’s dan in de andere gewesten. Maarten Gerard van het ACV: ‘Vlaanderen heeft alle toeslagen voor leeftijd en aantal kinderen afgeschaft, dus er is geen rang of leeftijdstoeslag meer, terwijl dat in andere gewesten wel nog bestaat. Doordat je geen oplopend bedrag al naargelang het aantal kinderen hebt, zijn de grotere gezinnen ook de grootste verliezers.’
‘Ook leeftijd speelt een rol: zo heb je bijvoorbeeld in Brussel een toeslag voor kinderen van ouder dan 12, in Vlaanderen niet. Op termijn zal je dus nog veel grotere verschillen zien, want de groepen die nu onder de nieuwe regeling vallen zijn nog jonge kinderen. Hoe ouder die kinderen worden, hoe groter ook hier weer de kloof wordt. Vandaag krijg je 175 euro in Brussel voor een kind tot 12 jaar, maar 12-plussers krijgen 187 euro. Die opstap is er in Vlaanderen niet: een éénjarige of een achttienjarige krijgen hetzelfde bedrag. Binnen pakweg tien jaar zullen de verschillen pas echt duidelijk zijn.’
Spreidstand
De spreidstand tussen de gewesten wordt steeds groter. Het ACV pleit er daarom voor om het groeipakket weer te koppelen aan de gezondheidsindex. Gerard: ‘Het volledige budget voor het groeipakket moet blijven stijgen met de index en alle sociale toeslagen moeten welvaartsvast zijn, dus gekoppeld aan de stijgende levensduurte. Het verschil is nu al pijnlijk zichtbaar. En dan hebben we het verschil in leeftijden nog niet gezien. Al moet het effect van de recente verhoging in Vlaanderen nog in rekening worden gebracht.’
‘Naast koppeling aan de index en sterkere sociale toeslagen pleiten we er ook voor dat het groeipakket geen puur politiek instrument meer is, zoals nu wel het geval is. Beslissingen rond het groeipakket moeten weer in overleg met de sociale partners. Nu wordt het groeipakket gebruikt als sluitstuk voor de begroting. Nu zien we dat beslissingen rond het groeipakket niets te maken hebben met gezinsbeleid dat de mensen ten goede komt, maar alles met het zoeken naar middelen. Het afromen van het groeipakket is één van die middelen. De besparingswoede van Vlaanderen op de kap van gezinnen moet stoppen. Al belooft het weinig goeds als zowel partijen in meerderheid als de oppositie het groeipakket willen gebruiken om hun losse ideetjes te betalen,' besluit Gerard.
