Om de hoge energieprijzen het hoofd te bieden breidde de regering het sociaal tarief in februari 2021 uit naar bijna dubbel zoveel huishoudens als er tot dan toe aanspraak op konden maken. ‘Vanuit sociaal oogpunt maakt de verbreding van de doelgroep van het sociaal energietarief echt een verschil voor de huishoudens in kwestie’, zei ongelijkheidexperte Josefine Vanhille van Centrum Sociaal Beleid Herman Deleeck eerder dit jaar in Visie. ‘Waarom hebben zoveel mensen dat uitgebreide sociaal energietarief zo nodig? Omdat het beleid het meest tekortschiet in maatregelen om energie-efficiëntie toegankelijk te maken voor een veel breder publiek. Nochtans pak je daarmee de oorzaak van de problemen aan. Maar zolang een beleid gericht op kwetsbaardere doelgroepen uitblijft, is een uitgebreid sociaal energietarief noodzakelijk.’
Hoewel experten voor het behoud van het uitgebreid sociaal tarief pleiten met flankerende maatregelen, besliste de regering om de tijdelijke steunmaatregel al te laten uitdoven. Zo schakelen 500.000 huishoudens vanaf 1 juli over op het goedkoopste tarief bij hun huidige leverancier. VRT NWS berekende dat dat een stijging van 55 tot 85 procent van hun energiefactuur inhoudt, afhankelijk van de leverancier. Wie bij de duurste leverancier klant is, betaalt daardoor zo’n 1.420 euro meer per jaar.
Zolang een beleid gericht op kwetsbaardere doelgroepen uitblijft, is een uitgebreid sociaal energietarief noodzakelijk.’
Josefine Vanhille, ongelijkheidsexperte
Heidi Degerickx van Netwerk tegen Armoede vreest voor verregaande gevolgen. ‘Deze beslissing zal bepaalde gezinnen in de schulden duwen of de situatie nog erger maken. De gezinnen die van het sociaal tarief worden afgekoppeld zijn gezinnen met een inkomen op de armoedegrens of net erboven. Mensen in armoede zijn voornamelijk huurders. Zij hebben niet de middelen om een woning te kopen en kunnen dus ook geen zonnepanelen plaatsen. Zij kunnen zich niet beschermen tegen de enorm schommelende prijzen op de markt.’
Daarom pleit ook nationaal secretaris van het ACV Bart Vannetelbosch voor het behoud van het uitgebreide sociaal tarief. ‘Wij worden meer en meer geconfronteerd met mensen die heel de maand gaan werken, en op het einde van de maand geen geld over hebben om hun energiefactuur te betalen, of om eten te kopen. Wij willen dat de regering snel opnieuw werk maakt van zo’n uitgebreid sociaal energietarief, gebaseerd op het inkomen. Tot nu toe was het alles of niets zodra je een bepaalde inkomensgrens bereikte. Beter zou zijn om het geleidelijk af te bouwen als je iets meer verdient, om een inkomensval te vermijden.’