Wateen was vier jaar oud. Haar vader, moeder en broers werden gedood bij een luchtaanval op 15 november. Als enige overlevende van het gezin werd ze, zwaargewond, twee dagen lang op intensive care behandeld, maar haar uitgemergelde lichaam kon de strijd om te overleven niet langer volhouden. Met haar overlijden is deze tak van de Palestijnse familie volledig uitgestorven.
De Morgen, 6 oktober 2024
Op 16 februari 2012 is de vijfjarige Milad samen met zijn klasgenoten op weg naar een speelparadijs. Omdat ze niet toegelaten worden in de nabijgelegen Joodse speeltuin, moeten de kinderen een omweg maken naar hun pretpark.
Dat kan de pret en hun enthousiasme niet bederven. In slechte weeromstandigheden rijdt de niet legaal geregistreerde, 27 jaar oude autobus op een drukke, verwaarloosde weg. De bus botst met een zware vrachtwagen, kantelt en vliegt in brand.
De vader van Milad, Abed Salama, hoort van het ongeluk, haast zich ongerust naar de plek van het onheil, maar blijft in het ongewisse over wat er met zijn zoontje is gebeurd. Bovendien bevindt hij zich aan de verkeerde kant van de scheidingsmuur in Jeruzalem. Hij beschikt niet over een geldig paspoort om via de Israëlische controlepost het ziekenhuis te bereiken.
Vele uren blijft hij in de onwetendheid over wat er met zijn zoontje is gebeurd. Is hij tijdig uit de brandende bus gehaald? Leeft hij nog?
Segregatieweg
In Een dag uit het leven van Abed Salama reconstrueert de Joods-Amerikaanse journalist en schrijver Nathan Thrall op pakkende wijze het busongeluk en de hartverscheurende zoektocht van Abed. Die is afkomstig uit het stadje Anata, dat Israël na de oorlog van 1967 stukje bij beetje in beslag nam.
Een deel van de stad werd bij Jeruzalem ingelijfd, rond het centrum werd een afscheidingsmuur gebouwd en de rest werd geconfisqueerd voor de bouw van vier nederzettingen, een legerbasis en voor een segregatieweg met op de middenberm een muur die de kolonisten het zicht op het Palestijnse verkeer ontneemt.
Ooit was Anata 31 km2 groot, nu is het gekrompen tot 2,5 km2. En daar houdt het niet op. Controleposten, de afscheidingsmuur en kleine en grote pesterijen verkleinen stelselmatig de actieradius van het leven van Abed en zijn dorpsgenoten. Dat heeft Abed al veel vroeger ondervonden. Hij kon niet studeren, raakte als activist in de gevangenis en kon niet huwen met de vrouw van zijn dromen.
Verstikkend
Thrall verbindt het verhaal van Abed met het verhaal van anderen die op de een of andere manier betrokken zijn bij het ongeluk. Zoals de buschauffeur die na het ongeval met een handicap moet verder leven, de behulpzame Palestijnse dokter die voor de VN-hulporganisatie werkt, de Israëlische ontwerper van de 720 km lange muur, en Nansy, de moeder van een klasgenootje van Malid, die wordt mishandeld door haar man.
Haar droevige lot maakt deel uit van een leven waar een traditionele, soms verstikkende cultuur, patriarchale verhoudingen, corruptie in en rond de Palestijnse Autoriteit en onveilige vluchtelingenkampen een belangrijke rol spelen. Ook die kant van de Palestijnse samenleving brengt Thrall in beeld.
Bij het busongeluk komen zeven mensen om, onder wie Malid. Een onderzoek wijst er later op dat ‘de dichtstbijzijnde Israëlische ambulance en de brandweer zich slechts op anderhalve minuut bevonden’ en dat ‘de Palestijnse hulpdiensten gehinderd werden door de controleposten’.
De Israëlische autoriteiten hadden eerdere Palestijnse verzoeken om de weg veiliger te maken, afgewezen. Zo wordt het verhaal van een dag uit het leven van een mens het verhaal van de geschiedenis van een heel volk en een tragisch busongeluk een onderdeel van de Palestijnse tragedie.
Een dag uit het leven van Abed Salama ontroert en beklijft. Tegelijkertijd schetst hij zorgvuldig de zo belangrijke achtergrond bij de trieste oorlogsbeelden waarmee we dagelijks geconfronteerd worden. Het boek verscheen enkele dagen voor de terreuraanval van Hamas, op 7 oktober 2023.
Nu, een jaar later, zijn 16.500 (voornamelijk Palestijnse) kinderen gedood. Allemaal (kleine) mensen met een eigen verhaal en een eigen geschiedenis. Van een ongeluk is hier geen sprake.
