Unizotopman Danny Van Assche riep op Radio 2 de werkloze Antwerpenaren op om in West-Vlaanderen te gaan werken. Die uitspraak deed op sociale media heel wat stof opwaaien, maar er waren ook voorstanders. Vlaams parlementslid Axel Ronse (N-VA) tweette: ‘Goeie oproep! In Zwitserland schrapt men je dop als je een job weigert tot 2u rij-afstand.’ Maar dat klopt slechts gedeeltelijk.
Net als in België is er ook in Zwitserland een verplichting om passend werk te zoeken wanneer je werkloos bent. Dat is een van de voorwaarden om een werkloosheidsuitkering te krijgen. Wanneer je een passende baan weigert, kun je dus bijgevolg je uitkering verliezen. Onder passend werk wordt in het Alpenland een dienstbetrekking verstaan die onder andere aan je vaardigheden, leeftijd en fysieke mogelijkheden is aangepast.
Ook is, zoals Axel Ronse opmerkte, een maximale pendeltijd van vier uur per dag in de omschrijving opgenomen. Maar die vier uur is een hypothetisch maximum. In Zwitserland wordt namelijk ook met tal van sociale en familiale factoren rekening gehouden. Van een alleenstaande ouder zal bijvoorbeeld nooit verwacht worden dat die meerdere uren per dag naar zijn werk pendelt. Ook met de bereikbaarheid en de reistijd met het openbaar vervoer wordt rekening gehouden. Bovendien gaan de Zwitsers er prat op dat passend werk altijd geval per geval bekeken zal worden en dat met alle mogelijke elementen rekening gehouden wordt.
‘De heer Ronse lijkt ook te vergeten dat wij hier in België minstens even strenge, of zelfs strengere regels hanteren om een passende dienstbetrekking te definiëren’, zegt Karim Dibas van de werkzoekendenwerking van het ACV. ‘De omschrijving van een passende dienstbetrekking werd de laatste tien jaar maar liefst drie keer verstrengd. Een van de onderdelen die aangescherpt werden, is de afstand naar het werk. Daarbij wordt ofwel naar de afstand in kilometer of naar de verplaatsingstijd gekeken.’
'In België hanteren wij minstens even strenge of zelfs strengere regels.'
Karim Dibas
‘Is de werkplek verder weg dan 60 kilometer vanaf je woonplaats, dan wordt gekeken hoelang je onderweg bent. De verplaatsingstijd mag dan maximaal vier uur per dag in beslag nemen. Je mag bovendien maximaal 12 uur van huis weg zijn, inclusief werktijd. Dus stel dat je acht uur per dag werkt en een middagpauze van een halfuur hebt, dan zou je nog maar 3,5 uur onderweg mogen zijn. Anders kun je de baan weigeren. Voor de reistijd wordt bovendien naar het openbaar vervoer gekeken, omdat je niet verplicht kunt worden om een eigen vervoermiddel aan te schaffen voor je woon-werkverkeer’, legt Dibas uit. In dat opzicht lijkt onze wetgeving dus heel sterk op wat er in de Zwitserse wettekst staat.
‘Maar wanneer je op minder dan 60 kilometer van de aangeboden werkplek woont, dan wordt de Belgische wetgeving een stuk strenger’, merkt Karim Dibas op. ‘Onder de 60 kilometer wordt immers geen rekening gehouden met de reistijd. Zeker als je in meer afgelegen regio’s van Vlaanderen woont of als de werkgever op een slecht bereikbare locatie gelegen is, kun je pech hebben en zul je misschien langer dan vier uur onderweg zijn.’
‘De VDAB zal evenwel altijd rekening houden met bepaalde omstandigheden bij de beslissing om iemand van de werkloosheidsuitkering te schrappen die een passende dienstbetrekking weigert. Onder andere gezondheid en leeftijd zijn bepalende factoren. Voor 50-plussers gelden immers soepelere regels. Er wordt dus naar de sociale en familiale omstandigheden gekeken. Dus ook bij ons speelt het menselijke aspect een rol in de besluitvorming.’
