Eind 2014 besliste regering-Michel dat vanaf 2015 jongeren ouder dan 25 jaar niet meer kunnen rekenen op een inschakelingsuitkering wanneer ze één jaar na afstuderen werkloos zijn. Vanaf september 2015 ontzegde de overheid ook inschakelingsuitkeringen aan jongeren onder de 21 jaar die geen diploma van het zesde middelbaar behaalden. Dit alles om jongeren te prikkelen om sneller een baan te vinden en te aanvaarden, en om kortgeschoolden aan te zetten om de schoolbanken niet voortijdig vaarwel te zeggen. De effecten van de maatregelen zijn ontnuchterend, zo blijkt uit onderzoek dat in Gentse Economische Inzichten verscheen.
‘Voor kortgeschoolde jongeren zonder diploma middelbaar onderwijs mist de hervorming haar doel volledig. De afschaffing van het recht op uitkering heeft voor de doelgroep geen enkel statistisch significant effect op de tewerkstellingskans, op diplomaverwerving of op vroegtijdig schoolverlaten’, klinkt het.
De jongeren- en de werkzoekendenwerking van het ACV waarschuwden de opeenvolgende ministers al eerder voor de gevolgen. ‘Het recht op een uitkering is gekoppeld aan plichten’, vertelt Karim Dibas. Zo help je jongeren op het goede spoor naar de arbeidsbemiddelaars van de VDAB en Actiris waar ze met begeleiding, een opleiding of stage op de werkvloer klaargestoomd worden voor de arbeidsmarkt. Als er geen uitkering tegenoverstaat, schrijven jongeren zich vaker niet in bij de arbeidsbemiddeling en verdwijnen ze van de radar of dreigen ze in het informele circuit te raken.’ Nelis Jespers van Jong ACV beaamt: ‘9,3 procent van de Belgische jongeren had in 2019 geen werk, en volgde geen stage of opleiding. Het Steunpunt Werk berekende al in 2016 dat het om zo’n 69 500 jongeren gaat.’
‘Nu de arbeidsmarkt schreeuwt om meer handen, geeft de overheid na deze besparing geld uit aan private partners die alsnog die jongeren moeten proberen te bereiken’, klaagt Dibas aan. ‘In plaats van jongeren meteen te ondersteunen en de beschikbare hefbomen in te zetten die hen écht de kans geven om competenties en ervaring te verwerven.’
Een ACV-delegatie bezocht enkele weken geleden nog het kabinet van minister van Economie en Werk Dermagne (PS) om deze zorgen op tafel te leggen. De minister erkende de problematiek en deed net als Groen-Ecolo een aanzet om de regelgeving te versoepelen, maar de regeringspartners steunden het wetsvoorstel niet.