Van wachtlijst tot woning: niet evident!

Meer dan de helft van de huurders op de private markt besteedt meer dan één derde van zijn inkomen aan huur, vaak dan nog voor woningen van slechte kwaliteit. Deze problematiek komt ook in Oost-Vlaanderen voor. Dit blijkt onder meer uit de volksraadpleging in Gent, de stijgende cijfers over dak- en thuislozen en de enorm lange wachtlijsten voor sociale woningen. Zowel bij de lokale besturen als bij de Vlaamse overheid ligt de sleutel voor de oplossing.

Mogen we spreken over een wooncrisis?

FRANK VANDEPITTE ¬ ‘Jazeker, de toestand is heel ernstig. Er staan maar liefst 180.000 kandidaten op de wachtlijst voor een sociale woning. Gemiddeld moeten ze vier jaar wachten op een woning. Voor Oost-Vlaanderen gaat het over een goede 40.000 wachtende huishoudens (cijfers Wonen in Vlaanderen, 31/12/2022) en in Gent lopen wachttijden tot tien jaar op. Niet iedereen is zich altijd bewust van die lange wachtlijsten. Om dit symbolisch zichtbaar te maken toverden we eerder dit jaar een bushokje in Gent (en enkele andere Vlaamse steden) om tot de halte Wachtlijstlaan.’

Hoe kan deze problematiek best worden aangepakt?

WOUTER VAN DYCK ¬ ‘Natuurlijk kan je niet tegen morgen 180.000 nieuwe sociale huurwoningen bouwen. Maar toch is er heel wat mogelijk. We lanceerden negen concrete beleidsvoorstellen die samen een soort bouwpakket voor rechtvaardig woonbeleid vormen. Behalve over meer sociale woningen gaat het dan over een vlottere toegang tot de private huurmarkt, ondersteuning bij het energiezuinig maken van de woning, verplichte kwaliteitscontroles, … Een beleid dat kiest voor – én inzet op – betaalbaar wonen, kan heel veel veranderen.’

Lokale besturen zijn dus een belangrijke speler. Doen zij voldoende?

FRANK ¬ ‘Dat varieert heel hard van gemeente tot gemeente. Vanuit de Wooncoalitie zetten we in Gent een constructief kritische samenwerking op. Zo merkten we vanuit het middenveld op dat de stad Gent nog geen werk gemaakt had van de invoering van een verplicht comformiteitsattest (kwaliteitstoets) voor huurwoningen. Mede door ons aandringen, kreeg dit – in samenwerking met huurders en verhuurdersorganisaties – vorm: sinds oktober 2023 is het attest verplicht bij nieuwe verhuringen. Dat voorbeeld kan ook andere, minder stedelijke gemeenten kan inspireren.’

Komen er nog initiatieven van De Woonzaak aan?

WOUTER ¬ ‘Ja hoor. In de aanloop naar de verkiezingen doen we er alles aan om het recht op wonen onder de aandacht te brengen. Zo voerden we recent acties over de impact van slechte woningkwaliteit op kinderen en jongeren. Ook de bestempeling van sociale huurders als profiteurs klaagden we aan. En daarnaast lanceerden we met de Wooncoalitie ook onze stemwijzer. Daarin geven politieke partijen aan hoe ze zich verhouden tegenover onze voorstellen. Interessant materiaal voor iedereen die betaalbaar wonen een belangrijk beleidsthema vindt.’

De Gentse Wooncoalitie: www.gentsewooncoalitie.be

De Woonzaak is een initiatief van meer dan 50 middenveldorganisaties (o.a. SAAMO, beweging.net en ACV) en lokale besturen. Meer info op www.woonzaak.be.

Tekst Johan Vyverman