Verkommerd, maar met een centrale ligging in woongebied kunnen projectontwikkelaars mogelijk gouden zaken doen met de aankoop van het oude kantoorgebouw van het bisdom Hasselt. De provincie zet als eigenaar het gebouw binnenkort in de etalage. ‘Eigenlijk is het een ideale gelegenheid om op die plaats eindelijk werk te maken van extra sociale en betaalbare woningen, maar financieel halen we het waarschijnlijk nooit van de private bouwpromotoren.’
Het frustreert Carien Neven, voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen, dat private ondernemers een slag kunnen slaan met het aftands gebouw om het allicht om te vormen tot woningen in het duurdere segment. ‘Als we de markt laten spelen, maken sociale huisvestingsmaatschappijen bijna geen kans meer om gronden of gebouwen aan te kopen.’
Met de openbare verkoop hoopt de provincie Limburg als eigenaar van het gebouw minstens 2,2 miljoen euro binnen te halen. ‘Het finale bod zal waarschijnlijk nog hoger liggen', aldus Neven. 'Dat zijn prijzen die huisvestingsmaatschappijen gewoon niet kunnen geven aan gronden of gebouwen. Zelfs niet wanneer het geld beschikbaar is. Daarom zou het een goed idee zijn om die maatschappijen voorrang te geven bij de verkoop van zulke gebouwen, of om erfpachtformules uit te werken. Aan een eerlijke prijs kunnen we dan werk maken van meer sociale en betaalbare woningen.’
Overal vastgoed te koop
De situatie in Hasselt is trouwens geen alleenstaand geval, geeft Neven aan. Een tijd geleden maakte het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap bekend dat het dit jaar alleen al graag 50 gebouwen en gronden van de hand doet. ‘Vlaams, provinciaal of lokaal, overal is er vastgoed dat te koop wordt aangeboden. Het potentieel is dus enorm. Zeker in of rond dure centrumsteden als Leuven of Gent is het als huisvestingsmaatschappij bijzonder moeilijk om iets aan te kopen. Dan is het extra bitter om publieke gebouwen in private handen te zien vallen.’
De Vlaamse onderzoekstintelling Steunpunt Wonen nam onlangs nog de trage bouw van sociale woningen onder de loep. De pijnlijke realiteit is dat de wachtlijst voor een sociale woning steeds langer wordt – de kaap van 200 000 wachtenden is stilaan in zicht – terwijl het bijbouwen tegen praktische problemen blijft botsen. ‘Als het ergens in de pijplijn hapert, is dat vaak al vroeg in het proces’, leest het rapport. De meeste mogelijkheden om het investeringsritme op te voeren zijn dus ook te vinden in de aanloopfase, besluiten de onderzoekers. ‘Zoals de zoektocht naar grond en vastgoed.’
‘Vroeger kon er nog in buitengebieden en aan de rand van steden goedkoper gebouwd worden, maar dat kan met de betonstop tegenwoordig nog moeilijk. De ecologische overwegingen daarvoor zijn terecht’, geeft Neven aan. ‘Maar daardoor verliezen we wel over heel Vlaanderen ruimte voor ongeveer 4 500 woningen die al gepland waren. Ondertussen blijven we achter het net vissen op andere mogelijke locaties.’ Van sociale huisvestingsmaatschappijen een bevoorrechte partner maken bij de verkoop van publieke gronden of gebouwen zou volgens de voorzitter al een grote stap in de goede richting betekenen.
