Om als langdurig zieke je uitkering volledig te behouden, wordt onder andere verwacht dat je een vragenlijst invult. Die krijg je na tien weken arbeidsongeschiktheid. Ook moet je ingaan op de uitnodiging voor een gesprek met de terug-naar-werk coördinator verbonden aan het ziekenfonds. Als dat niet gebeurt, riskeer je nu om 2,5 procent van je uitkering te verliezen.
40 procent stelt zorg uit
471 000 Belgen waren in 2020 langer dan een jaar arbeidsongeschikt, volgens het Riziv. Dat aantal neemt exponentieel toe. Langdurige ziekte is dus een probleem, maar financiële sancties zijn niet de oplossing, vindt het ACV. 40 procent van gezinnen waarin een gezinslid arbeidsongeschikt is, moet nu reeds geneeskundige zorg uitstellen. ‘Sommigen vragen zich schouderophalend af of 2,5 procent nu echt zo’n drama is, maar voor een grote groep maakt dat wel degelijk een verschil’, verduidelijkt Maarten Hermans, expert welzijn op het werk van het ACV. ‘Deze sanctie creëert ook een sfeer van wantrouwen, wat niet bevorderlijk is voor het re-integratietraject. Wat wel zou werken is een positieve en omvattende aanpak, met een effectief re-integratiebeleid op individueel en collectief niveau.’
Een derde van de langdurig zieken lijdt aan psychische aandoeningen, zoals burn-out en depressie, en een derde aan spier- en skeletaandoeningen zoals lage rugpijn, artrose of tendinitis. ‘Dat zijn ziektes die duidelijk verbonden zijn met de werkcontext, dus daar ligt ook de oplossing’, vervolgt Maarten Hermans. ‘Eigenlijk leidt deze maatregel van de oorzaken van langdurige ziekte af. Je moet niet de zieken, maar het ziekmakend werk aanpakken.’
Medische overmacht
Een positief punt is volgens Hermans dat deze week ook een ander stuk van de hervorming van re-integratietrajecten is ingevoerd. Hierdoor kunnen vanaf 1 oktober langdurig zieke werknemers geen beslissing meer krijgen over zijn of haar werkgeschiktheid, die rechtstreeks kan leiden tot ontslag wegens medische overmacht. Deze hervorming is er gekomen na een vernietigende doorlichting van het Rekenhof, druk van het ACV en een unaniem advies van de sociale partners in april.
Werkgevers konden op die manier een re-integratietraject namelijk misbruiken om een langdurig zieke aan de deur te zetten zonder ontslagvergoeding. Aan die praktijk komt nu dus een einde.
