Afgelopen Hemelvaartweekend domineerden de spaarboekjes het nieuws. De politiek, met CD&V en Groen op kop, wil dat sparen meer opbrengt, zeker nu de Europese Centrale Bank (ECB) steeds hogere rentes hanteert.
Dat deed de ECB om de inflatie te bestrijden. Voor sociaaleconomisch adviseur van het ACV Renaat Hanssens is het maar zeer de vraag is of een hogere rente daadwerkelijk de levensduurte kan doen afnemen. ‘Maar doordat de ECB aan de noodrem trok en de beleidsrente verhoogde tot 3,25 procent, steeg ook de intrest die banken krijgen op het geld dat ze op een zichtrekening bij de Nationale Bank van België hebben staan’, legt hij uit. ‘Je zou denken dat dit ruimte vrijmaakt om ook de rente op het spaarboekje te verhogen. Maar net dat gewenste effect blijft momenteel uit.’’
Zelfs de Nationale Bank is gewonnen voor een renteverhoging op de spaarboekjes. Gouverneur Pierre Wunsch zei in een statement aan Het Laatste Nieuws dat de rente op een spaarboekje beter moet aansluiten op de marktrente. ‘Je mag verwachten dat de rentevoeten op spaarboekjes de hoogte zullen ingaan, zeker indien de winstmarges van de banken dit toelaten.’ Daarmee herhaalt Wunsch zijn oproep van enkele maanden geleden om de rentes op de spaarboekjes te verhogen.
Geschenk van 8,4 miljard euro
Een Belgische spaarder krijgt momenteel een rente die heel wat lager is dan het gemiddelde in de Eurozone. Het klassieke spaarboekje brengt bij ons gemiddeld 0,37 procent op, terwijl dat in koploper Frankrijk maar liefst 2,29 procent is. Stel dat je dus 10.000 euro aan spaargeld een jaar lang op een spaarrekening laat staan, dan levert je dat in België 37 euro op, terwijl je in Frankrijk 229 euro intrest zou krijgen.
Dat komt volgens econoom Paul De Grauwe vooral de winsthonger van de banken goed uit. Op Twitter hekelde hij dat banken momenteel 3,25 procent rente krijgen op het geld van spaarders dat zij op zichtrekeningen bij de Nationale Bank geparkeerd hebben. ‘Banken bezitten 259 miljard euro aan zichtrekeningen bij de NBB. Die betaalt daar nu 3,25 procent rente op, terwijl dat een jaar geleden 0 procent was. Dat betekent een geschenk van 8,4 miljard euro van de NBB.’
Banken zijn gestart met campagne van desinformatie: ze kunnen de spaarrente niet optrekken omdat veel bankkrediet lange termijn is met vaste (lage) rente. De feiten: banken bezitten €259 miljard zichtrekeningen bij de NBB die nu 3,25 % rente betaalt, (een jaar geleden : 0%)
— Paul De Grauwe (@pdegrauwe) May 21, 2023
Kamerlid Dieter Van Besien (Groen) pleit ervoor om een einde te maken aan dat onevenwicht tussen de rentes op spaarboekjes en de rente die banken opstrijken. ‘De banken vragen om vrijwillig de rente op het spaarboekje te verhogen, is onvoldoende’, zei hij in De Ochtend op Radio 1. ‘Wij pleiten voor een maximaal toegelaten kloof tussen de rente die banken krijgen van de Nationale Bank en de minimumrente op spaarboekjes.’
Daar sluit Renaat Hanssens zich bij aan. Maar de overheid kan nog meer doen, zegt hij. ‘Banken willen blijkbaar in de eerste plaats aantrekkelijk blijven voor hun aandeelhouders. Ze liggen minder wakker van spaarders die hun spaargeld jaar na jaar zien afnemen in waarde. Onze overheidsbank Belfius heeft een voortrekkersrol . Als één grootbank de rente verhoogt, dan zal de rest volgen.’
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) verstuurde afgelopen weekend een brief naar bankenfederatie Febelfin over de lage rente op spaarboekjes. Maar misschien pleegt hij beter een dringend telefoontje met de vertegenwoordigers van de Belgische Staat in de Raad van Bestuur van Belfius, besluit Hanssens. ‘De Belgische overheid is voor de volle 100 procent eigenaar van Belfius. Dan mag je in naam van het algemeen belang wel wegen op de strategische keuzes die de bank maakt.’
