Een definitieve richtlijn is er nog niet, maar de tekst die het Europees Parlement gisteren goedkeurde, zet de deur open voor een echte zorgplichtwet. Die zorgplichtrichtlijn kan bedrijven voortaan verplichten om verantwoordelijkheid op te nemen voor de mensenrechten en het milieu in hun keten, van a tot z. Vandaag is dat nog niet het geval en kunnen bedrijven makkelijk hun verantwoordelijkheid ontlopen voor alles wat misloopt in hun keten. Deze richtlijn wil daar eindelijk verandering in brengen. Bedrijven zullen mogelijke negatieve gevolgen voor de mensenrechten en het milieu in hun ketens moeten opsporen en voorkomen. Daarnaast zal het voor slachtoffers makkelijker worden om juridische stappen te ondernemen.
Sara Ceustermans van de ngo WSM reageert opgetogen: ‘Wij zijn heel tevreden met de goedkeuring van de tekst door het Europees Parlement. Ook al bevat die nog lacunes, dit zou wel betekenen dat een grote groep bedrijven verplicht zal zijn om aan ketenzorg te doen, en dat slachtoffers eindelijk toegang zullen hebben tot gerechtigheid.’
Wereldwijd impact
Ook Laura Eliaerts van ACV-CSC International vindt dit een belangrijke stap in de goede richting: ‘De teksten rond zorgplicht van de Raad en de Commissie waren tot nu toe nogal zwak, maar de tekst van het Europees Parlement staat wel sterker. Ook al zijn er nog tekortkomingen, dit is belangrijk om verdere onderhandelingen naar een hoger niveau te tillen. Met doeltreffende zorgplichtwetgeving gaan bedrijven niet langer hun ogen kunnen sluiten voor de rampzalige arbeidsomstandigheden in hun toeleveringsketens, in Europa of in een ander continent. Dat betekent dat deze wetgeving dus ook tot aan de andere kant van de wereld impact kan hebben op mensenrechten.’
Bij de uitslag waren er 366 stemmen voor, 225 tegen en 38 onthoudingen. N-VA en Vlaams Belang stemden tegen.
Niet toegeven aan bedrijfslobby
De stemming gisteren mag dan wel een belangrijke stap zijn richting zorgplichtrichtlijn, het is nog niet het eindpunt. Nu begint de zogenaamde Trialoog, dit zijn de Europese Raad, Europese commissie en Europees Parlement, aan de onderhandelingen om de richtlijn definitief uit te werken.
‘De onderhandelingen tussen de drie Europese instellingen worden nu snel opgestart. We roepen de Commissie en de lidstaten op om het voorbeeld van het Parlement te volgen en niet toe te geven aan de bedrijfslobby om de tekst opnieuw af te zwakken,’ besluit Sara Ceustermans van WSM.
De definitieve richtlijn wordt verwacht tegen eind 2023.
