Met een actie in Vilvoorde aan een gebouw van het Gemeenschapsonderwijs dat te koop staat roept Beweging.net samen met Welzijnszorg op om publieke gronden en panden in te schakelen voor een sociaal woonbeleid. Beweging.net en Welzijnszorg zijn voorstander van een inventarisatie van (semi)publieke gronden en roepen gemeenten en Vlaamse Regering op om een ‘urgentieplan inzetbare gronden en panden’ op te maken.
Lokale politici aan zet
‘Op 1 juli is de grondige hervorming van de sociale huisvestingssector een feit, vertelt Gilbert Pex, directeur politieke werking van beweging.net. ‘Van de 82 sociale huisvestingsmaatschappijen en 48 sociale verhuurkantoren blijven er 41 woonmaatschappijen met minimaal 1.000 woningen over. Private aandeelhouders en onafhankelijke experten in bestuursorganen zijn vervangen door lokale politici.’
Daarmee legt Vlaanderen de bal in het kamp van steden en gemeenten voor de uitbreiding van het zo noodzakelijke sociaal woonaanbod. ‘Wij roepen alle nieuwe bestuurders op om niet te talmen. Naast het opleggen van een sociale last aan private ontwikkelaars moet ze publieke gronden en panden inzetten voor sociaal woonbeleid. Ook gronden van andere (semipublieke) overheden zoals de provinciebesturen, kerkfabriek, Vlaamse belastingdienst, Waterwegen … kunnen daartoe ingezet worden.’
50 gebouwen en gronden te koop
Zo valt onder meer de grootschalige vastgoedoperatie van het Gemeenschapsonderwijs (GO!) op. GIlbert Pex: ‘Minstens 50 gebouwen en gronden worden nog dit jaar te koop aangeboden. De voorbije drie jaar zou al voor bijna 100 miljoen euro aan panden en gronden de deur uit zijn gegaan. Zo verdwijnt kostbare grond aan marktpartijen in de speculatieve markt, (vaak) zonder maatschappelijke meerwaarde.’
Steden en gemeenten kunnen best dringend een ‘Urgentieplan inzetbare gronden en panden’ opmaken, aldus Pex. ‘De uitbreiding van het sociaal woonaanbod is prioritair. Vandaag blijkt dit nog niet te lukken. Met de 1.300 opgeleverde woningen in 2022 gaan we er niet geraken. De 185.000 wachtenden rekenen op hen.’
‘Inventariseer potentiële sociale woningen’
Vlaams minister voor Wonen Matthias Diependaele (N-VA) lanceerde onlangs een oproep naar de gemeentebesturen. Die zouden beschikbare gemeentegronden via een tijdelijk zakelijk gebruiksrecht aan de private sector moeten aanbieden. Dat kaderde binnen het zogeheten ‘geconventioneerd huren’. Slechts een paar gemeentebesturen gingen op deze vraag in. ‘Gelukkig maar’, aldus Gilbert Pex van beweging.net. ‘Wij hopen dat de gemeentebesturen die gronden eerst voorbehouden voor de bouw van sociale woningen door hun woonmaatschappij.’
‘Een suggestie voor minister Diependaele is om, net zoals in Ierland, een onafhankelijke dienst opdracht te geven al deze (semi)publieke gronden en panden te inventariseren en het sociaal woonpotentieel ervan aan te geven.’
Op die manier kan er tijd worden gewonnen in het lange traject dat projecten voor sociale woningbouw vaak doorlopen. ‘We rekenen op de nieuwe bestuurders met een warm hart voor sociaal woonbeleid. Als bestuurder onderschrijven zij mee de opdracht en doelstelling van hun woonmaatschappij om in hun werkingsgebied voldoende sociale woningen te realiseren. Zij hebben de connecties en de kennis van beschikbare gronden in hun gemeente of stad.’
