Zaterdagochtend 7 oktober stuurde Hamas, die in Gaza aan de macht is, duizenden raketten af op Israël. Als je al even de situatie in Palestina en Israël volgt, dan lijkt het logisch te denken dat deze aanval een reactie is op de jaren aanslepende onderdrukking van Palestijnen in de Palestijnse Gebieden door de Israëlische autoriteiten. Dat klopt, maar toch is er de vraag die velen zich stellen: waarom pleegt Hamas zo’n gruweldaden op dit moment? Ze weten toch dat er een massale tegenreactie zal komen vanuit Israël? Zij kennen toch de enorme slagkracht van het Israëlisch leger en de grote bereidheid van de huidige regering Netanyahu om meedogenloos geweld te gebruiken tegen Palestijnen? Het geweld was de afgelopen twee jaar, onder de huidige regering, al flink toegenomen. Dus enige bereidheid tot onderhandeling rond de Palestijnse verzuchtingen lijkt volledig afwezig. Waarom zou Hamas het risico nemen op een niets ontziende vergeldingsactie? Met duizenden of tienduizenden doden tot gevolg?
Als tegenreactie ontketent de regering-Netanyahu effectief een grootschalig offensief. Pax Christi vreesde vanaf het eerste moment dat dit zou leiden tot een enorm bloedbad en vooral tot de verdere vernieling van Palestijns land en de vernietiging van haar inwoners. Na een maand van raketaanvallen op en grondgevechten in Gaza is onze vrees bewaarheid geworden.
Pax Christi veroordeelt met klem de raketaanvallen van Hamas, evenals de wrede moordpartijen in Israëlische dorpen, waarbij ook nog eens meer dan 200 gijzelaars werden meegenomen. Even krachtig veroordelen we het ongebreidelde en disproportionele geweld van Israël tegen Palestijnse burgers. Er is sprake van oorlogsmisdaden, van misdaden tegen de menselijkheid en van daden van genocidaire aard. In dat geval heeft de internationale gemeenschap de plicht om burgers te beschermen via de VN-norm Responsibility to Protect. Het heeft lang geduurd alvorens de internationale gemeenschap begon te protesteren tegen de disproportionele daden van Israël, maar vandaag zien we het protest toenemen. Zo zijn er ook in eigen land de oproepen van verschillende ministers en politieke partijen om sancties op te leggen aan oorlogsmisdadigers van dit conflict, om het Internationaal Strafhof te steunen en om producten uit de Israëlische nederzettingen te verbieden. Ook de oproep van onder andere ACV om de wapenhandel richting Israël aan banden te leggen kadert in dit toegenomen protest.
Hoe dan ook: een andere aanpak is nodig, zoveel is duidelijk. Geweld stop je niet met geweld. Het staat als een paal boven water dat de huidige vergeldingsactie van Israël niet zal zorgen voor een einde aan het geweld vanuit Palestijnse hoek. Net zomin als het geweld van Israël tegen gewone burgers of op Palestijnse infrastructuur zal afnemen eenmaal deze oorlog is afgelopen. Daarom pleit Pax Christi – net zoals in het verleden - voor het opstarten van nieuwe vredesgesprekken. Deze gesprekken moeten onder andere leiden tot de beëindiging van de Israëlische bezetting van Palestijns gebied. Ook vandaag, in deze hevige strijd, is dat de enige weg om het bloedvergieten te doen stoppen.
De wortels van dit conflict zitten diep in onze geschiedenis. Inderdaad: ook onze geschiedenis. Want de vervolging en onderdrukking van Joden heeft ook in ons land plaats gehad. Wij moeten hiervoor de nodige aandacht hebben en nog een stuk weg van berouw en verzoening gaan. Maar deze nood aan erkenning van het lijden van het Joodse volk mag de nood aan erkenning van het lijden van het Palestijnse volk niet in de weg staan. Juist niet. Het ontwijken of vermijden van het erkennen van dit leed, brengt enkel maar nieuw trauma en nieuw conflict voort. Deze spiraal moet gestopt worden.
Verschillende generaties zijn betrokken bij het al zo lang bestaande onrecht, en dus vraagt een proces van vredesopbouw veel tijd en de nodige aandacht voor de wortels ervan. Dat dit niet van vandaag op morgen op te lossen valt, is duidelijk. Maar de eerste stap kan wel gezet worden. En dat is het erkennen van het lijden, het benoemen van het onrecht en het luisteren naar de betrokkenen.
Onze partners in Palestina en Israël kijken met lede ogen naar de enorme explosie aan geweld. Zoveel doden en gewonden, aan beide zijden. En een gigantische ravage, die vooral in Gaza dramatisch is, omdat er daar een groot gebrek is aan alles: aan drinkwater, elektriciteit, medisch materiaal, bouwmateriaal enz. Gaza was al vele jaren een openluchtgevangenis waar meer dan 2 miljoen mensen opgesloten zitten. Een onrecht dat Israël valt aan te merken: het blokkeren van dit landsgedeelte is een schending van het internationaal recht. Geen enkele instantie, niet de Verenigde Naties, noch de Europese Unie, hebben dit afdoende aangekaart. Maatregelen schoten zwaar te kort.
Pax Christi vraagt daarom nu voor een drastisch andere aanpak van het al 75 jaar durende conflict tussen Israël en Palestina. De burgers zijn het grote slachtoffer. Onze gedachten gaan vooral uit naar de kinderen en jongeren die het slachtoffer zijn van de aanvallen en tegenaanvallen. Dromen over een leefbare toekomst in de regio worden vandaag eens te meer aan stukken geslagen.
In hun eenzijdige steunbetuigingen aan de Israëli’s gebruikten de Westerse leiders in de eerste dagen van de oorlog escalerend taalgebruik. Zo droegen ze bij tot een volgende stap in geweld in plaats van tot de-escalatie. Enkel het onder ogen zien van de repressieve bezetting door Israël en van het apartheidsregime in dat land en in de bezette Palestijnse Gebieden kan leiden naar een duurzame oplossing. Elke burger van de regio wil een toekomst. Laten we daar dan nu werk van maken.
Annemarie Gielen, Pax Christi Vlaanderen
