Wie een werkloosheidsuitkering ontvangt, moet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en moet inspanningen doen om een job te vinden. De VDAB begeleidt de werk-zoekende daarin. Wie zich niet aan de afspraken met de VDAB houdt, kan een sanctie krijgen. Die varieert van een verwittiging over een schorsing (een periode waarin je geen uitkering ontvangt) tot een volledige uitsluiting.
Eline: ‘Los van de discussie of die sancties helpen om mensen effectief aan het werk te krijgen - studies spreken dit namelijk tegen -, zien we in de praktijk helaas te vaak sancties die louter gebaseerd zijn op administratie.’
We zien te vaak sancties die louter gebaseerd zijn op administratie
Eline Vansteelandt, ACV West-Vlaanderen
Afspraak gemist
‘Een dame miste een afspraak met de VDAB, omdat ze op vakantie was. Dat is een recht: ook werkzoekenden hebben verlofdagen waarop ze niet beschikbaar hoeven te zijn. De dame had dit correct aangegeven op haar controlekaart’, gaat Eline verder. ‘Omdat ze de afspraak gemist had, legde de VDAB haar dertien weken schorsing op. We vroegen aan de VDAB een herziening met het bewijs dat ze rechtmatig op vakantie was, maar dit is geweigerd. Onbegrijpelijk, dit heeft niets met werkonwilligheid te maken. Daarom gaan we in beroep bij de arbeidsrechtbank.’
Geen domicilie
De vakbond kijkt ondertussen uit naar de afloop van enkele andere beroepsprocedures. Afgelopen maand gaf de Brugse arbeidsrechtbank het ACV al in twee zaken gelijk.
Eline: ‘Een man kreeg 13 weken schorsing, omdat hij niet gereageerd had op een aangetekende brief van de VDAB. Die brief was echter naar een oud adres gestuurd. Door allerlei omstandigheden buiten zijn wil om (o.a. onregelmatig ontslag) was hij in de problemen geraakt en is hij de woning uitgezet. Voor een korte periode had hij geen domicilie. De VDAB hield daar geen rekening mee bij de sanctie. De arbeidsrechtbank oordeelde dat de man ‘eerder slachtoffer dan een te sanctioneren partij was’ en zette de schorsing om in een verwittiging.’
Niet werkonwillig
In de andere zaak werd een man definitief uitgesloten van werkloosheidsuitkeringen. Eline: ‘De man had een afsprakenblad van de VDAB getekend waarin hij akkoord ging om een competentiescreening te volgen. Hij ging echter door een moeilijke periode – wat volgens de rechtbank duidelijk bleek – en daagde twee keer niet op voor de screening. Voldoende reden voor de VDAB om de man definitief uit te sluiten. De arbeidsrechtbank wees erop dat de man niet werkonwillig was – dat stond zelfs in zijn VDAB-dossier – en zette de definitieve schorsing om in 13 weken.’
Veel mensen durven de stap naar de rechtbank niet te zetten, waardoor ze soms onrechtvaardige sancties ondergaan
Eline Vansteelandt, ACV West-Vlaanderen
Ook rechten
‘Werkzoekenden hebben niet alleen plichten, ook rechten. Ze hebben bijvoorbeeld recht om hun dossiers op een menselijke manier behandeld te zien. In de drie vermelde situaties zagen we telkens hetzelfde probleem: de VDAB keek voor de sancties amper naar de context. De arbeidsrechtbank bekijkt wel het bredere plaatje en stelt ons in de overgrote meerderheid van de zaken in het gelijk. Veel mensen durven echter de stap naar de rechtbank niet te zetten, waardoor ze soms onrechtvaardige sancties ondergaan. ACV-leden hebben na zes maanden lidmaatschap recht op gratis rechtsbijstand in de arbeidsrechtbank, dus wij voeren die procedures voor hen. Wij zullen consequent die onrechtvaardige sancties blijven aanvechten tot de VDAB het sanctiebeleid bijstuurt’, besluit Eline.
Tekst Jeroen Pollet
