60-plussers zijn doorgaans best gelukkig, met een algemene gelukscore van 7,3 op 10. Dat is de voornaamste conclusie uit een bevraging van de Koning Boudewijnstichting. Een grote groep niet-hulpbehoevende 60-plussers kreeg een vragenlijst voorgeschoteld, waarin centraal stond hoe zij aankijken tegen ouder worden en wat van belang is voor het welbevinden. Maar er zijn wel wat verschillen op te merken, en factoren die het welbevinden grondig beïnvloeden.
Een van die belangrijkste factoren blijkt hoe goed de 60-plussers hun weg vinden in een sociaal netwerk en het middenveld. Dat heeft onder meer invloed op het vertrouwen waarmee mensen kijken naar mogelijke hulp wanneer dat nodig is. Want hoe meer sociale steun er is, hoe minder angst voor de toekomst. Het verlies van zelfstandigheid is voor velen een kopzorg, maar wie een ruim sociaal netwerk heeft, beschikt naar eigen zeggen over minstens drie ‘helpers’.
Beter in het vel
Die conclusie bevestigt wat seniorenvereniging OKRA al langer weet. ‘Ouderen die deelnemen aan het verenigingsleven lopen minder risico op eenzaamheid, hebben een groter vertrouwen in de toekomst en voelen zich beter in hun vel’, zegt Koen Peeters van de dienst Belangenbehartiging bij OKRA. Net om die redenen stelde de organisatie alles in het werk om oudere mensen ook tijdens de coronaperiode op creatieve manieren een sociaal netwerk te bieden. Daarvoor kreeg het een Europese prijs van de solidariteit.
Volgens de Koning Boudewijnstichting is die wetenschap ‘een krachtig pleidooi om eenzaamheid bij ouderen tegen te gaan en om vrijwilligerswerk en het middenveld te ondersteunen, net als de ontwikkeling van leeftijdsvriendelijke eigen buurten.’ Het belang spreekt ook uit de inzet van de 60-plussers, want een derde onder hen geeft aan actief te zijn bij een vereniging of project, of neemt deel aan buurtactiviteiten, al daalde die inzet wel in de loop van de voorbije zes jaar.
Het loont dus om eenzaamheid bij ouderen actief tegen te gaan, stipt te stichting aan. Wie zich emotioneel geïsoleerd voelt, scoort namelijk opmerkelijk lager op het welbevinden. ‘Met die kennis in het achterhoofd is het eens zo jammer om te moeten vaststellen dat lokale verenigingen steeds moeilijker betaalbare zalen vinden voor hun activiteiten’, zegt Peeters daar nog over.
Verschillen
Daarnaast zijn er wel wat verschillen op te merken binnen de groep van de 60-jarigen. 60 procent kijkt positief tot zeer positief naar de toekomst. De andere 40 procent heeft meer zorgen. Bij niet-Belgen en bij mensen met een hoog gezondheidsrisico zijn de toekomstperspectieven trouwens opmerkelijk pessimistischer.
De toekomst mag dan onzeker zijn, toch blijken weinig ouderen zich daarop voor te bereiden. Want slechts 18 procent ondernam al actie om zich voor te bereiden op de toekomst, zoals met een financieel toekomstplan. Zeven op de tien 60-plussers ‘denkt er wel over na’. Nochtans geeft een op de drie 60-plussers aan moeilijk rond te komen, of zich daarover zorgen te maken.
Niet verwonderlijk, volgens OKRA. Peeters: ‘Onze pensioenen zijn bij de laagste in Europa en worden onvoldoende op peil gehouden om de welvaartsevolutie te volgen. We vragen dan ook 60-plussers eindelijk au sérieux te nemen. Die steeds groter wordende groep is maatschappelijk actief en relevant, en wil gehoord en betrokken worden.’
