Op 24 oktober 2012 kondigde de directie van Ford aan dat de vestiging in Genk zou sluiten in december 2014. Het was een gitzwarte dag voor de werknemers van Ford Genk, haar toeleveranciers en vele gezinnen die door de sluiting beïnvloed werden.
Collectief geheugen
‘Ik herinner me de dag van de aankondiging nog goed’, zegt Nadia. ‘Ik werkte toen op de vorming van ACV Limburg. Wanneer we te horen kregen dat Ford de deuren zou sluiten, heeft iedereen in het verbond zijn groene jas aangetrokken en zijn we per direct naar Genk vertrokken om onze steun te betuigen aan iedereen die er later zijn werk zou verliezen.’
Ook Mathieu kan het zich nog goed herinneren: ‘Als nationaal secretaris word je bij zulke sluitingen snel op de hoogte gebracht. Een goede vriend van mij, Eddie Martens, was toen hoofdafgevaardigde bij Ford en bracht me ook snel op de hoogte. Het voelde allemaal zeer nabij, ook omdat ik ooit nog onderhandelde bij Ford in naam van het ACV.’
Mentale klap
De mentale klap was bij vele Limburgers groot. ‘Toen ik met de arbeiders en bedienden van Ford Genk sprak, merkte ik vooral verslagenheid’, weet Nadia. ‘Veel mensen vroegen ons ook om raad’, zegt Mathieu. ‘De werknemers van Ford werkten hard, maar werden er ook goed voor vergoed. Velen werkten er samen met hun partner, dus ik begrijp volkomen dat je dan even niet weet wat te doen.’
Wat na Ford?
Na het verwerken van zo’n grote tegenslag voor de werknemers van Ford en de toeleveranciers, moesten ze op zoek naar een nieuwe baan. Nadia: ‘Je merkte dat mensen graag in de automechaniek werkten en daar ook wilden blijven werken. Er was daardoor ook een grote toestroom richting VDL Nedcar in Nederland. Ondertussen sloot ook dat bedrijf en stonden velen voor hetzelfde probleem als 10 jaar geleden. Die mensen leven mee met de sector waarin ze werken en zijn dus ook vatbaar voor transities erin.’
Mathieu merkte bij heel wat Limburgers toch weerbaarheid en opportunisme. ‘Er waren gelukkig ook mensen die het als een kans zagen en zich heroriënteerden met een opleiding.’
Limburgse industrie
Op de vraag hoe ons Limburgs industrielandschap evolueerde en waar we nu staan, heeft Nadia als zoneverantwoordelijke van ACV-CSC METEA een helder antwoord. ‘De focus in de nasleep van Ford lag vooral op een omschakeling in de Limburgse industrie. Dat is onder meer zichtbaar in de heroriëntatie van de Ford-site tot ‘Logistics Valley’. De aandacht voor de automobiele sector verschoof naar de logistieke sector en de automobiele werknemers bleven in de kou staan. We zijn vandaag helaas niet beter voorbereid op zulke grote sluitingen. Dat werd de voorbije jaren pijnlijk zichtbaar door de ene sluiting na de andere.’
Strijd op twee fronten
Het tij kan wel gekeerd worden volgens Nadia, als we een aanpak op twee fronten hanteren. ‘De politiek speelt een grote rol om de industrie in Limburg, België en Europa sterk te houden. In plaats van intern met elkaar te concurreren zouden we ons als geheel moeten verenigen om ons te beschermen tegen de grote industrielanden in de wereld. De Limburgse werknemers kunnen ook hun steentje bijdragen door hun competenties te verbreden. Zo maken ze van zichzelf een meer complete werknemer en creëren ze meer kansen.’
Wet van Audi
Het ACV heeft hier ook zijn rol in te spelen. ‘Enerzijds wil ik de nadruk leggen op preventie. We kunnen in het sociaal overleg met de werkgevers veel bereiken en voorkomen. Anderzijds moeten we de mensen die hun job verliezen zo goed mogelijk beschermen en begeleiden. De wet-Renault beschermt niet de werknemers van de toeleveranciers en zou omgevormd moeten worden naar een nieuwe wet, de wet-Audi. In deze nieuwe wet zouden zowel de eigen werknemers (60% van de ontslagen) als die bij de toeleveranciers (40%) beschermd worden. Een goed bewustzijn en bescherming van de hele keten in een maakproces is volgens ons aan de orde’, sluit Nadia af.
Tekst Daan Van Noppen