De ene na de andere factuur op naam van de zaak voor ramen, deuren, wanden, spotjes, een houtkachel en muziekboxen leidt de inspecteur naar … een verbouwing in de privéwoning.
‘Een directeur die zijn managementvennootschap laat factureren aan zijn werkgever, en die ernaast als beroepsactiviteit thuis evenementen organiseert, laat een dure keuken en ontvangstruimte installeren en brengt natuurlijk de kosten voor de tuinaanleg in.'
'Bij artsen is het niet veel beter: welke specialist heeft nog geen vennootschap? En zij halen hun inkomen onrechtstreeks uit de sociale zekerheid! Op een jaarinkomen van 300.000 euro wordt zo amper belastingen betaald.’
‘Bart De Wever (voorzitter N-VA, red.) is voor mij de grootste drogredenaar van België.’
Belastingcontroleur Michel haalt het jaarverslag van de federale overheidsdienst Financiën erbij. Als econoom is hij een man van de cijfers boven de anekdotiek. Wie het schamele tabelletje over controles van vennootschappen leest, ziet het meteen: het aantal controles daalt en de inkomsten evenzeer. Een deel van het probleem is een tekort aan inspecteurs.
‘Daar moeten we echt op inzetten, want een belastinginspecteur verdient een veelvoud van zijn wedde terug. Bart De Wever (voorzitter N-VA, red.) is voor mij de grootste drogredenaar van België. Hoe die man de aandacht weet af te leiden en besparingen durft te bepleiten! Ik kan je zo een evenwichtige begroting bezorgen. Aan de inkomstenzijde gebeurt veel te weinig. En dan heb ik het niet over zieken controleren, of mensen die thuis geen Nederlands spreken.’
Bedreigingen
Dat de spanning van zijn speurtocht soms kan overslaan in bedreiging, blijkt uit een briefje dat Michel eens in de bus ontving. ‘Als je nog eens de straat oversteekt, kijk dan maar eerst goed links en rechts.’ Nipt werd tijdens een fraudecontrole een aanval door een belastingplichtige die hem wou bekogelen, vermeden toen diens vrouw tussenkwam: ‘Roger, kalm, die mens doet ook maar zijn job, hè!’
Wie een vennootschap heeft die doorgelicht wordt, ziet de controleur niet graag komen. ‘Ja, het draait altijd uit op bijbetalen, maar wat wij doen, is streven naar een juiste heffing. Daar wordt dan over geklaagd.'
'Kijk, loontrekkers worden elk jaar volledig gecontroleerd. Zaken die in een digitale personenbelastingaangifte ontbreken, zijn bovendien in het nadeel van de belastingplichtige. Maar slechts 2 à 3 procent van de meer dan een miljoen vennootschappen in ons land loopt per jaar kans op controle. Hun boekhouders zeggen me zelf dat de pakkans belachelijk klein is.’
Wetgeving
De excessen springen in het oog. ‘Wat op papier werd voorgesteld als een tijdsregistratiesysteem, bleek in de kleine onderneming helemaal geen prikklok, maar de peperdure Rolex om de pols van de zaakvoerder.’
‘Wie werkt voor de belastingdienst, is de vurigste voorstander van een duidelijke wetgeving.’
De sjoemelende Belg is voor de inspecteur na dertig jaar dienst dan ook geen cliché, maar een realiteit. De grijze wetgeving die onder druk van partijen als Open VLD en MR wordt ingevoerd, helpt niet.
‘Wie werkt voor de belastingdienst, is de vurigste voorstander van een duidelijke wetgeving. Natuurlijk blijven er grijze zones. Welke jurken in de dressing van een zangeres horen bij de beroepskosten en welke niet? 100 procent zuiverheid krijg je het nooit.'
'Maar als je toestaat dat een regeling voor auteursrechten – om schrijvers die na een succes een paar jaar nodig hebben voor een nieuw boek – wordt gebruikt door coaches die na een workshop een samenvatting op papier uitdelen, of IT’ers omdat ze nieuwe software schrijven, tja, hoe kom je dan tot rechtvaardigheid?’
*Michel is een schuilnaam