De vier Belgische grootbanken – KBC, ING, Belfius en BNP Paribas Fortis – geven de Belgische spaarder onvoldoende waar voor hun geld. Dat is het verdict van de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA).
Op verzoek van de federale regering en minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) onderzocht de BMA de onderlinge concurrentie bij de banken. Die speelt te weinig, klonk het, waardoor de rente op spaarboekjes te laag blijft, ondanks dat de centrale banken de rente op financiële markten optrekken. De Belgische banken ‘hebben de neiging als een peloton te rijden en consumenten producten aan te bieden tegen commerciële voorwaarden die grotendeels gelijkaardig zijn.’
‘De grootbanken vechten onvoldoende voor het vertrouwen van de spaarder.’
Minister Vincent Van Peteghem
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) kondigde alvast een nieuwe staatsbon aan. Over de rente en de looptijd komt volgende week meer nieuws. (Inmiddels zijn de modaliteiten van de staatsbon duidelijk, red. 17/11.)
Nieuwe staatsbon is geen concurrentie voor de banken
Wel verschijnt de staatsbon van november in een looptijd van 5 of van 8 jaar. Omdat er geen verlaagde roerende voorheffing is - die blijft deze keer 30 procent - lijkt het netto-rendement van de staatbon minder voordelig te worden. Op 28 november, twee dagen voor de uitgifte van de nieuwe staatbon, maakt de regering de precieze interesten duidelijk.
De eerste staatsbon, eind augustus, liep één jaar en bood een nettorendement van 2,81 procent, meer dan de meeste spaarboekjes. Op nauwelijks een week tijd haalde de Belgische staat daarmee bijna 22 miljard euro op, een schok voor veel banken.
‘De staatsbon deze zomer toonde dat concurrentie spaarders aanzet om hun spaargeld te activeren’, klinkt het in een reactie bij minister Van Peteghem. 'Maar dat effect is tijdelijk. We hebben structurele maatregelen nodig die de concurrentie verbeteren.'
Signaal
In een interview met Visie had de minister al gehint op mogelijke maatregelen als zou blijken dat de concurrentie tussen banken te weinig speelt. Dat is nu dus het geval. ‘Burgers hebben nochtans heel duidelijk gemaakt dat ze bereid zijn om hun spaargeld te verplaatsen wanneer er een hoger en veilig rendement aangeboden wordt.’ Toen was de minister er nog van overtuigd ‘dat de banken het signaal van de spaarders gehoord hebben’.
‘Het rapport van de mededingingsautoriteit bevestigt helaas ons vermoeden dat de concurrentie inderdaad te weinig speelt’, klinkt het nu. ‘De grootbanken vechten onvoldoende voor het vertrouwen van de spaarder.’
Eenvoud en transparantie
De BMA stelt in zijn advies voor om de getrouwheidspremie af te schaffen en maar één rentetarief te hanteren. De huidige dubbele rente zorgt bij spaarders voor onduidelijkheid over alternatieve opties. Om de concurrentie te laten spelen, gaat de redenering, is er een vereenvoudiging nodig. Een ander voorstel over de ‘meeneembaarheid van een rekeningnummer’ maakt het makkelijker om te schakelen tussen spaarboekjes.
De BMA stelt voor om een rekeningnummer 'meeneembaar' te maken, waardoor het makkelijker wordt om te schakelen tussen spaarboekjes.
Samen met staatssecretaris voor Consumentenzaken Alexia Bertrand (Open VLD) werken Van Peteghem en Dermagne bovendien aan een regelgeving die bankenconcurrentie moet verhogen. Zo zullen banken moeten communiceren zijn over eventueel voordeligere spaarrekeningen in hun eigen aanbod.
Minister Van Peteghem geeft ook aan de voorstellen van de BMA verder te onderzoeken. ‘Het moet eenvoudiger en transparanter. Spaarders moeten een eerlijke rente en meer respect krijgen. Banken moeten het vertrouwen van de spaarders verdienen.’
