Tijdens het afgelopen jaar ontpopte er zich in Heist-op-den-Berg een mooi voorbeeld van hoe een lokaal bestuur kan tegemoetkomen aan de verzuchtingen van verenigingen op dat vlak en kansen kan bieden aan vrijwilligersorganisaties om een waardige thuis te vinden.
Van de ene crisis in de andere crisis
Verschillende Heistse kwb-afdelingen trokken in januari 2022 aan de alarmbel via een brief aan het college van burgemeester en schepenen.
JAMILA HAMDDAN LACHKAR, afdelingsondersteuner van kwb ¬ ‘De kracht van verenigingen zit in het zelf-organiserend vermogen. Om dat te kunnen waarmaken, is het belangrijk dat een vereniging niet enkel organisatorisch en financieel gezond is en voldoende vrijwilligers heeft, maar zeker ook dat zij kunnen beschikken over voldoende vergader-infrastructuur. En net daar knelde het schoentje, want het vinden van eigentijdse en betaalbare (vergader)locaties werd steeds moeilijker.’
Het vinden van eigentijdse en betaalbare (vergader)locaties werd steeds moeilijker
Jamila Hamddan Lachkar, afdelingsondersteuner kwb
De coronacrisis heeft er in 2020 en 2021 toe geleid dat heel wat verenigingen op hun tandvlees kwamen te zitten. Omdat er geen georganiseerde activiteiten mochten plaatsvinden, kwam er ook geen geld binnen. En dat terwijl de vaste kosten, zoals verzekeringen, onroerende voorheffing ... wel moesten betaald worden. Ook de daling van het aantal leden tijdens en na de coronacrisis zorgde bijkomend voor minder inkomsten.
Verouderde infrastructuur
Verenigingen die beschikken over eigen locaties worden in heel wat gevallen ook geconfronteerd met een verouderde infrastructuur, waarvoor regelmatig kosten moeten worden gemaakt voor noodzakelijke opfrissings- en onderhoudswerken werken aan bijvoorbeeld het dak en aan-passingswerken in functie van toegankelijkheid en brandveiligheid. Bovendien kijken heel wat verenigingen ook aan tegen renovatiewerken in functie van een betere energie-efficiëntie. Kosten die al snel hoog kunnen oplopen, ook al worden een heel aantal van deze klussen uitge-voerd door vrijwilligers zelf.
‘Om verenigingen ten volle te laten draaien is het essentieel dat zij kunnen beschikken over polyvalente gemeen schapslokalen, die eigentijds en betaalbaar zijn. Maar het is maatschappelijk gezien ook belangrijk dat deze gemeenschapslokalen beheerd worden door vrijwilligerscomité’s vanuit de gebruikende verenigingen en de lokale gemeenschap’, aldus Jamila van kwb. ‘Op die manier creëer je betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor die eigen leefgemeenschap.’
Engagement vanuit het lokale bestuur
Tijdens de coronacrisis heeft de gemeente Heist-op-den-Berg wel sterk ondersteund, met onder andere subsidies uit het noodfonds en met informatie en advies via het evenementenloket. Maar er was nood aan meer en daarom werden in het najaar 2022 bijkomend een aantal maatregelen genomen door het Heistse gemeentebestuur. Mede naar aanleiding van de brief vanuit kwb is het gemeentebestuur een onderzoek gestart. Dat heeft geleid tot een aantal belangrijke maatregelen.
Vanuit het noodfonds werd een eerste ervaring opgedaan in het sectoroverschrijdend ondersteunen van verenigingen en kwam de behoefte aan een meer algemeen ondersteuningsbeleid naar boven. Het Heistse gemeentebestuur heeft hier nu op ingespeeld door een reglement uit te vaardigen dat de erkenningsvoorwaarden voor al deze verenigingen op een transparante manier vastlegt en een basissubsidie toekent die voor alle verenigingen dezelfde is.
Renteloze lening
Daarnaast werden voor verenigingen met eigen infrastructuur twee belangrijke financiële ondersteuningsvormen ingevoerd. Enerzijds kunnen zij rekenen op een subsidie vanuit het gemeentelijke infrastructuurfonds en daarnaast krijgen zij ook de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden een renteloze lening af te sluiten. Bij de beoordeling van elk dossier wordt bovendien ook telkens in gesprek gegaan met de vereniging in kwestie om zo alles goed op te volgen en eventuele andere vormen van ondersteuning of informatiedoorstroming te voorzien.
Het is belangrijk dat gemeenschapslokalen beheerd worden door vrijwilligers
Jamila Hamddan Lachkar, afdelingsondersteuner kwb
JAMILA ¬ ‘Het gelijkheidsbeginsel dat nu gehanteerd wordt voor alle verenigingen, gaat niet enkel over de toegekende basis-subsidie, maar ook over infrastructuur en begeleiding. Dat kan verenigingen meer slagkracht geven om zelf projecten en investeringen te realiseren. Het gelopen traject in Heist-op-den Berg is een mooi voorbeeld van hoe het lokale bestuur tegemoet kan komen aan de actuele noden en behoeften van verenigingen.’
