‘Mantelzorger zijn heeft een grote impact op hun schoolcarrière’, vertelt Pam Verwilghen, scholencoach bij Samana. ‘Ze dienen taken niet in, komen te laat ... Ze zoeken een evenwicht tussen de thuissituatie en schoolwerk. Daar tracht Samana steun te bieden met het project Samen naar een mantelzorgvriendelijke school.’
Verrassende resultaten
‘Scholen die deelnemen aan het project krijgen een scholencoach zoals ik toegewezen’, vertelt Pam. ‘Ik begeleid al enkele jaren scholen in Oostende, Avelgem en Roeselare. Het eerste wat ik doe is leerlingen en leerkrachten bevragen. Zo krijgt de school een beeld van het aantal jonge mantelzorgers en hun workload. Keer op keer zijn de resultaten verrassend: zowel leerlingen als leerkrachten onderschatten het aantal mantelzorgers op school. Sterker nog, een uitspraak die ik regelmatig hoor na zo’n infomoment is: Ik wist niet dat ik mantelzorger ben. Ik wist niet dat er een woord bestaat voor wat ik doe.’
Van brainstorm naar concrete acties
‘Na de bevragingen volgt de actiedag’, vervolgt Pam. ‘Het hoofddoel? Informeren. Via een spel of interactieve quiz schetsen we aan de leerlingen wat jonge mantelzorgers doen en welke uitdagingen dit met zich meebrengt. Vervolgens doen we een brainstorm in kleinere groepjes.
Een uitspraak die ik regelmatig hoor na het infomoment is: Ik wist niet dat ik mantelzorger ben. Ik wist niet dat er een woord bestaat voor wat ik doe.
Scholencoach Pam
Daar bedenken leerlingen zelf acties die een meerwaarde kunnen hebben voor jonge mantelzorgers. De haalbare en relevante ideeën werken we verder uit tot concrete acties voor het slotmoment op het einde van het schooljaar.’
Gezelschapsspelen en beleidstips
‘Uit die brainstorms zijn heel wat mooie initiatieven gekomen. Zo maakten leerlingen een informatief gezelschapsspel over mantelzorg, monteerden ze een filmpje met als titel Een dag uit het leven van een jonge mantelzorger en kwam er een speciale knop op smartschool waar jonge mantelzorgers vragen kunnen stellen.'
'Sommige jongeren formuleerden zelfs tips voor aanpassingen op beleidsniveau, zoals het invoeren van een mantelzorgpasje. Hiermee zouden jongeren hun gsm kunnen checken tussen de lessen door, of uitstel kunnen vragen voor taken.’
Eindelijk erkenning
‘Ik herinner me een meisje dat zich tijdens zo’n brainstorm heel stilletjes op de achtergrond hield. Plots kwam ze af met een idee. Aanvankelijk waren haar medeleerlingen niet enthousiast, maar ze bleef volhouden dat haar idee iets kon betekenen voor jonge mantelzorgers. Uiteindelijk bekende ze dat ze zelf een jonge mantelzorger was, en werd iedereen stil. Plots stond een medestudent recht om dat meisje een knuffel te geven. Alle leerlingen besloten in zee te gaan met haar idee. Op dat moment voelde dat meisje zich eindelijk erkend, dat was hartverwarmend.’
Creëer een mantelzorgvriendelijke omgeving
Of Pam tips heeft voor scholen? ‘Eerst en vooral moeten jonge mantelzorgers beseffen dat ze mantelzorger zijn. Voer dus klasgesprekken rond het thema, maak de term bekend, haal het uit de taboesfeer. Geef aan dat leerlingen er altijd over mogen en kunnen praten. '
'De tweede tip is eerder beleidsmatig: leerkrachten moeten beter geïnformeerd worden. Bijvoorbeeld tijdens pedagogische studiedagen. En last but not least: doorloop het traject Mantelzorgvriendelijke school van Samana. Het kan zo’n groot verschil maken voor leerlingen die thuis een zorgtaak opnemen.’
Maak ook van jouw school een mantelzorgvriendelijke omgeving. Ga naar de website van Samana voor meer info.
Tekst Cynthia Bulteel
