Opnieuw werken na burn-out: ‘Niet meer hoe meer, hoe liever’

Elke drie maanden zat ik met mijn team voor een week in het buitenland. Dat was hard werken én feesten. Ik leerde er ook mijn man kennen met wie ik nu een dochter van zes heb.’ Aan het woord is Kim Algoet, een bruisende persoonlijkheid die een vijftiental jaar geleden de job van haar leven beleefde, tot een reorganisatie haar goed geoliede team ontwrichtte. Zij en haar man kregen de keuze: ofwel werden ze mee ontslagen, ofwel zouden ze verhuizen naar een team in Nederland.

Goede move

'Een goede move voor onze carrière werd ons gezegd, maar eenmaal daar werd het stil rond die beloofde promotie.’ Deze vertrouwensbreuk was de laatste druppel in een emmer die al langer overliep. ‘Naast mijn eigen job, nam ik ook nog al het werk over van iemand die in een burn-out zat.’

Dat ze een jaar later net dezelfde diagnose zou krijgen van haar huisarts, zag ze niet aankomen. Nochtans waren de alarmsignalen legio, beseft ze nu. ‘Elke donderdagavond stapten we de auto in om naar huis te rijden voor het weekend. Heel die rit huilde ik, pure decompressie.’

Pas door de slapeloze nachten zag Kim in dat er iets moest veranderen. ‘Slapeloosheid kan je een tijdje volhouden, maar niet lang. Ik kon op den duur niet meer helder nadenken, vergat veel. Tijdens een vergadering wist ik plots niet meer wat zeggen, ook al deed ik dat werk al jaren.’

Focus op dingen die energie geven

Haar huisarts verplichtte Kim om te vertragen en afstand te nemen van het werk. Dat laatste deed ze letterlijk. Zij en haar man namen ontslag om een paar maanden te reizen. ‘Ik probeerde veel te rusten en focuste op de dingen die me energie gaven. Ik tekende, schreef en las veel. Die periode was een grote luxe, dat besef ik.’

Het mag tot op de dag van vandaag gerust nog hard gaan in haar nieuwe job. ‘Maar het is niet meer hoe meer, hoe liever. Toen ik me een keer opnieuw niet goed begon te voelen op het werk, schakelde ik de hulp in van loopbaanbegeleiding. Daar stelden ze de juiste vragen. Ik kan nu herkennen wat me energie geeft en wat energie zuigt.’ Een goeie werkomgeving met een cultuur van vertrouwen en een open communicatie kan je daar net zo goed mee helpen, volgens Kim.

‘Je kan nog zo getalenteerd zijn. Als je voortdurend het gevoel hebt dat je op de rem moet staan en iets doet dat niet bij je past, dan werkt het niet. Sindsdien probeer ik ook vooral de jongere mensen in mijn team bewust te coachen. We moeten veel meer koffies met elkaar drinken om het daarover te hebben.’ (lacht)

ACV-afgevaardigde Elke Haccour:
'Het wordt nog te veel bij de werknemer gelegd'

Elke Haccour werkt als ergotherapeute in het UZ Leuven en is er sinds 2008 ACV-afgevaardigde. ‘We hebben destijds binnen onze kern een werkgroep Wellbeing opgericht om tot een aanpak rond welzijn te komen en daarrond te onderhandelen met de werkgever. We zijn daarin ondersteund door de Samenwerkers van het ACV. Zij kijken vanuit hun expertise met een kritische blik mee, bijvoorbeeld over hoe een protocol voor de re-integratie van langdurig zieken er moet uitzien, en geven concrete tips.’

‘Er moet op de werkvloer meer aandacht komen voor de re-integratie van langdurig zieken. Te vaak wordt er enkel een uurrooster opgemaakt in het kader van progressieve werkhervatting: kom op die momenten maar werken. Maar je terugkeer moet specifiek en op maat voorbereid worden. Hoe gaat je eerste werkdag eruitzien? Maar ook: wat kan er al en wat kan niet? Wat zijn je talenten? Laten we daarop inzetten, en dan opbouwen. Dat moet echt voorbereid worden, met afspraken, opvolggesprekken, begeleiding van je collega’s... De leidinggevenden doen erg hun best om deze taken erbij te nemen, maar eigenlijk vergt het een specifieke expertise. Werf daarvoor een deskundige aan. Ik blijf daarop aandringen bij de werkgever.’

‘Zelfzorg is heel belangrijk. Hoe doe je dat als je je werk progressief hervat en er worden ’s middags vergaderingen gepland? Hoelang mag je nee zeggen? Het is goed dat in het UZ rond deze thema’s opleidingen worden gegeven. Maar het is onvoldoende om enkel je werknemer te empoweren. Werkhervatting is een dynamisch proces met verschillende actoren dat een holistische aanpak vraagt. Het wordt nog vaak te veel bij de werknemer gelegd. Datzelfde geldt voor de preventie van burn-outs. Ook dat is nog te vaak een individueel verhaal waarbij signalen niet tijdig gedetecteerd worden. Ondersteunend en coachend leiderschap is heel belangrijk.’

‘Wij zetten in op het detecteren van signalen. Zelf zie je die vaak te laat. Wij hebben de werkgever gevraagd om het peer support, dat al bestond bij de artsen, uit te rollen voor al het personeel. Zo zijn de zorgcollega’s er gekomen: collega’s die gekozen zijn door de medewerkers zelf, bij wie je je veilig voelt om dingen aan te brengen. Er zijn ook twee welzijnscoaches.’

‘Ik denk dat we op termijn naar een heel andere werkcultuur moeten gaan. We moeten langer werken, maar dan moeten we dat ook volhouden. We moeten arbeid durven herbekijken. De taakeisen van het werk zijn belangrijk, maar ook de omgeving en de draagkracht van de persoon. De loopbaan van werknemers moet dynamischer worden. Een jongere die vol idealisme start en nog geen gezin heeft, gaat er volledig voor. Maar als diezelfde werknemer kleine kinderen heeft en een huis moet afbetalen, wordt de druk heel hoog. Kunnen we die loopbaan dan herbekijken? Ik denk echt dat we naar zo’n model, meer op maat van de werknemer, moeten gaan.’

Tekst Stefanie Lemmens en Karin Kustermans