‘We zien hier niet veel lege brooddozen in de scholen, maar wel brooddozen met ongezonde voeding’, vertelt CM-vrijwilliger Liliane uit Tongeren bezorgd. Samen met de andere vrijwilligers van de participatieraad (waar CM-vrijwilligers nadenken over gezondheid en acties uitwerken) dachten ze na over welk probleem ze in hun eigen buurt wilden aanpakken.
Na een eerste brainstorm besloot de participatieraad om rond ‘kinderarmoede’ en ‘fit in je lichaam’ te werken. Op dat moment waren ook de lege brooddozen in het nieuws. ‘Perfect, dachten we, dat kon een mooie combinatie zijn. Toen schoten we in actie’, deelt Liliane trots.
Zien eten, doet eten
‘Samen met Huis van het Kind en het Gezondheidshuis kwamen we al snel op het idee om een wandeling gevolgd door een gezond ontbijt te organiseren voor ouders en hun kinderen.’
Na de informatieve wandeling over (on)gezonde voeding en de voedingsdriehoek zetten de kinderen en ouders de theorie om in praktijk. Ze kregen een uitgebreid ontbijt met fruit, groenten, gezonde cornflakes, yoghurt, beleg en verschillende soorten brood. Liliane: ‘En ze konden zelf fruitspiesjes maken. Kinderen die eerst zeiden: ‘dat lust ik niet’, zagen erna hun leeftijdsgenoten wel al dat lekkers eten. Dan kwamen ze terug om toch eens te proeven.’
Tijdsgebrek
‘We bereikten die dag een diverse groep. Grote en kleine gezinnen, alleenstaande en anderstalige ouders. Allemaal worstelen ze met een gezonde brooddoos. Op de vraag waarom het moeilijk is om een gezonde brooddoos mee te geven, was tijdsgebrek een veelgehoord antwoord.’
‘Cornflakes of een boterham met choco is snel klaargemaakt. Of als er geen brood in huis is, wordt er soms een makkelijk en ongezond alternatief gezocht. Dankzij onze actie beseften ze dat er genoeg gezonde variaties bestaan’, knipoogt Liliane.
Warm eten
Jan geeft al 25 jaar les in de stedelijke basisschool in Rapertingen. Daar zijn lege brooddozen gelukkig een uitzondering. ‘Ik stel vast dat door de jaren heen de inhoud van de brooddozen veel gevarieerder is geworden. Vroeger had iedereen standaard boterhammen mee. Vandaag zien we zelfs groentjes, wraps en slaatjes tijdens de lunch verschijnen. Zeer positief iis zelfs dat water de standaarddrank bij de leerlingen blijkt te zijn, wat we alleen maar toejuichen.’
Volgens Jan ‘moet’ de school zich niet bezighouden met de lunch van de leerlingen, maar is het logisch dat gezonde voeding gepromoot wordt en frisdrank en snoep niet worden aangeboden door de school.
‘Wanneer een leerling zonder eten opdaagt, trek je je dat als leerkracht uiteraard wel aan’, zegt Jan. Op de school van Jan wordt gelukkig warm eten aangeboden. ‘De leerlingen met een brooddoos eten in de klas. De leerling die niets bij zich heeft, wordt met de grote groep meegestuurd naar de eetzaal voor een warme maaltijd. Zo valt het niet op dat iemand zonder lunch zit en geeft dat ook geen aanleiding tot pestgedrag.’
Bij problematische gevallen worden de schoolregels toegepast. ‘Ouders worden aangesproken tijdens het oudercontact, in uitzonderlijke gevallen wordt het CLB ingeschakeld. Vaak gaat het dan ook om meer dan enkel een lege brooddoos’, vertelt
Jan. Zover komt het gelukkig maar zelden.
Lege brooddozen
In Genk is de situatie wel anders dan in Rapertingen. Daar leeft één op de vijf kinderen in armoede en heeft daardoor vaak geen of onvoldoende voedzaam eten mee naar school. Wekelijks raken 341 brooddozen niet gevuld. Een aantal bezorgde ouders nam het initiatief voor ‘Bokes & Soep’.
Het doel is dat kinderen zich niet hoeven te schamen en zich met een volle maag kunnen concentreren op ‘kind zijn’. Dankzij het burgerbudget vande stad Genk hebben ze nu 100.000 euro ontvangen. Zo kunnen ze een systeem uitrollen op alle Genkse scholen om kinderente laten genieten van een soepmaaltijd en brood.
Tekst Bart Bynens
