De aanwezigheid van een vakbond op de werkvloer heeft meerdere voordelen. Het onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA) van de KU Leuven toonde dat al enkele jaren geleden aan. Een vakbond op de werkplek biedt werknemers meer kansen om gebruik te maken van hun sociale rechten. Zo geven Belgische vrouwelijke werknemers duidelijk meer aan dat ze ouderschapsverlof kunnen opnemen als er een vakbond op hun werkvloer actief is.
In bedrijven met een vakbondswerking is de kans om opleiding te volgen via het werk ook groter. Dat geldt voor alle werknemers en in alle sectoren. Dat positief effect is extra uitgesproken voor werknemers die korter geschoold zijn. Op die manier vermindert vakbondsvertegenwoordiging ook de ongelijkheid in opleidingskansen en doorgroeimogelijkheden.
Meer welzijn op het werk
Ook voor het welzijn van de werknemers maakt een vakbond het verschil. Bij slecht leiderschap en grensoverschrijdend gedrag, bijvoorbeeld. Daar gaat het steeds om machtsongelijke situaties. Een individuele werknemer is vaak niet in een positie om iets te doen tegen dat gedrag. Werknemers die verkozen worden als afgevaardigde kunnen dan wel het verschil maken. Zij zijn beschermd tegen ontslag, hebben inspraak, worden door hun vakbond geinformeerd over wetgeving en bijgestaan in dossiers door juristen en experten. En dat loont. Zowel internationaal als Belgisch onderzoek toonden aan dat de aanwezigheid van vakbonden in coronatijden zorgde voor een veiligere werkplek.
Hoger loon
Onderzoek naar de effecten van sociaal overleg op ondernemingsniveau in België toont aan dat sociaal overleg op de werkplek in de vorm van afgesloten cao’s zorgt voor hogere lonen en hogere productiviteit. Dat illustreert hoe sociaal overleg op de ondernemingsvloer kan leiden tot win-winsituaties voor werkgevers en werknemers.