GAS-boetes voor onbetaalde schoolrekeningen, ongezonde brooddozen of voor het niet deelnemen aan het oudercontact, een bewijs van Nederlands voor niet-Nederlandstalige ouders op straffe van verliezen kindergeld, … het zijn maar enkele gelekte voorstellen uit de onderhandelingstekst die heel wat ophef veroorzaken. Het zijn maar voorstellen uit een eerste nota en het is dus niet zeker welke de eindmeet zullen halen, maar één ding is wel al duidelijk: de nieuwe Vlaamse regering trekt blijkbaar volop de kaart van de responsabilisering van ouders en kiest daarvoor volop voor de strategie van de stok.
Ja, ouders moeten hun verantwoordelijkheid nemen, dat staat buiten kijf. Alleen is de situatie op het terrein en in de gezinnen vaak heel wat complexer en genuanceerder. In het geval van de GAS-boetes voor onbetaalde facturen of ongezonde brooddozen bijvoorbeeld, kan je je afvragen of een boete wel de juiste oplossing is. Vaak zijn dat symptomen van grotere (financiële) problemen. Een GAS-boete lost het probleem dan niet op maar vergroot het gewoon. Of misschien zijn de ouders gewoon (nog) niet vertrouwd met het systeem of ontbreekt het hen aan digitale vaardigheden om met applicaties als Smartschool om te gaan.
Ook een mindere of geen kennis van het Nederlands duidt niet automatisch op onwil van de ouder. Misschien vinden de ouders hun weg in de structuren niet, of zijn er situaties binnen het gezin die de stap naar een cursus Nederlands bemoeilijken. Je kan jezelf dan de vraag stellen: waar hebben de ouders en bij uitbreiding ook de kinderen, het meeste baat bij, een financiële straf of hulp bij het oplossen van het probleem. De stok of de wortel?
'Eén ding is wel al duidelijk: de nieuwe Vlaamse regering trekt blijkbaar volop de kaart van de responsabilisering van ouders en kiest daarvoor volop voor de strategie van de stok.'
Carien Neven
Voor beweging.net is het duidelijk: eerst de wortel en pas in laatste instantie de stok. Het middenveld is de ideale partner om een link te leggen tussen de school en de ouders. Een project zoals ‘Schoolcoaches’ van ARKTOS bewijst dat. Vrijwilligers nemen de rol van schoolcoach op en geven ondersteuning aan het gezin in dingen die voor ons vanzelfsprekend zijn. Wat is een CLB? Hoe werkt een agenda? Wat is een zorgcoördinator? Hoe zit dat met die schoolfacturen? Hoe werkt zo’n digitaal schoolplatform. Zij leren hun in het begin hun weg te zoeken en na verloop van tijd kunnen ze heel veel zelf. Door te mikken op gezinnen met kinderen in het lager onderwijs, creëren de schoolcoaches al de juiste mindset bij de gezinnen om de overstap naar het secundair onderwijs vlotter te laten verlopen.
En zo zijn er nog tal van voorbeelden te vinden in Vlaanderen. Eerder dan boetes, zou de Vlaamse overheid dan ook moeten inzetten op kennisdeling en bijkomende ondersteuning van dergelijke initiatieven. En op vertrouwen in het middenveld, want dat is hoognodig als we van Vlaanderen een vruchtbare regio voor dergelijke initiatieven willen maken.
Tekst: Carien Neven
