‘Maar het is wel goed dat ze die gedachten heel duidelijk uitspreken. Soms vraag ik er zelf naar: heb je al een idee wat het zou kunnen zijn? Zo voelen ze zich echt gehoord. Mensen weten veel meer, doen opzoekingswerk. En dus is het aan ons om hen goed te begeleiden en alles haarfijn uit te leggen. Soms zelfs met foto’s erbij.’
Het is volgens Fran* deel van een algemene evolutie: gezondheid wordt meer en meer een gedeelde verantwoordelijkheid. ‘Als patiënt heb je tegenwoordig meer toegang tot jouw persoonlijke medische gegevens, bijvoorbeeld via CoZo (het Collaboratief Zorgplatform) of mijngezondheid.be. Ik vind dat een goede zaak omdat het bijdraagt tot het preventief werken waar ik zo van hou. Als je zelf inzicht krijgt in je gezondheid, kun je die ook zelf meer in handen nemen.’
Schuldgevoel
Toch blijkt dat niet voor iedereen even eenvoudig. ‘Daar blijft schuldgevoel toch een grote rol in spelen. Het mag allemaal niet te lang duren. Ik dacht dat corona dit zou veranderen, maar ik zie nu alweer veel mensen die symptomen minimaliseren om toch maar niet thuis te moeten blijven van het werk. Op de tanden bijten, dat idee zit vastgeroest. Schrik om de baas en de collega’s teleur te stellen. Terwijl je door thuis te blijven natuurlijk ook je collega’s beschermt.’
‘Het ergst van al? De boeren. (lacht) Die krijg je zelfs niet naar het ziekenhuis als ze kanker hebben. Want: wie gaat er mijn koeien melken? Daar moet je dan wel paternalistisch optreden, en zelfs een beetje over de grens gaan, hen wat schrik aanjagen.’
'Er is nog veel schrik om de baas en de collega’s teleur te stellen.'
Huisarts Fran
Respect
Wat deze huisarts wel graag opmerkt, is dat het respect voor de job niet is verdwenen. ‘Je wordt nog altijd geconsulteerd vanwege je kunnen en je kennis. Soms gaan mensen zelfs wat te ver in dat respect. En heb ik de indruk dat ze ook in de privésfeer minder toenadering zoeken door mijn werk. Dan hebben ouders van de school van ons kindje naar het gsm-nummer van mijn man gevraagd want waarschijnlijk wil jij jouw gsm-nummer niet geven. Inderdaad, ik maak de bewuste keuze om geen gsm-nummers aan patiënten te geven. Maar ik wil gerust vrienden maken, hoor.’
‘Ik geef toe, ik heb het liefst dat patiënten me met dokter en mijn familienaam aanspreken. Niet omdat ik vind dat ik beter ben, integendeel. Het helpt me gewoon om in mijn rol te blijven. Ik moet vanop een afstand kunnen kijken naar iemand. En dat lukt me veel beter als er ook echt wat afstand gecreëerd wordt. Om die reden wil ik ook geen familie als patiënt. Mijn moeder is daar nog wel boos over geweest. Maar ik zei: De dag waarop jij naar mij luistert en alles doet wat ik je zeg, dan word ik jouw dokter.’ (lacht)
Assertiever geworden
Je moet dus wel stevig in je schoenen staan, als huisarts. ‘We zijn zelf zeker assertiever geworden. Vooral oudere mensen die de vroegere manier van werken gewend zijn, hebben het daar moeilijk mee. In onze groepspraktijk werken we bijvoorbeeld allemaal één dag niet. En we starten om 8u30, nadat we de kinderen naar school hebben gebracht. Dat levert soms frustraties op. Zo kreeg ik telefoon van iemand die een bloedafname nodig had voor een labo-onderzoek. Dat moest nuchter gebeuren, dus wilde ze dat zo vroeg mogelijk ‘s ochtends. Ik stelde haar een alternatief voor. We werken samen met een labo. Die medewerkers komen vanaf half zeven ‘s ochtends bij de mensen thuis en je kunt er ook zelf zo vroeg terecht. Mijn huisarts deed dat wel, sneerde ze, waarna ze zei dat ze wel een andere dokter zou zoeken. Dat is natuurlijk haar volste recht. Ik ben op een punt gekomen waarop ik ook mezelf niet ga veranderen of in bochten ga wringen voor de patiënt.’
Van huisarts veranderen hoeft volgens huisarts Fran ook helemaal geen schande te zijn. ‘Mensen zijn daar soms bang voor. Na mijn zwangerschapsverlof vertelden patiënten me achteraf heel voorzichtig dat ze eens bij een andere arts hadden aangeklopt. Sommige artsen kunnen daar inderdaad moeilijk mee om. In onze praktijk vinden we dat je moet uitzoeken met wie je de beste klik hebt. Een patiënt moet zich goed voelen bij zijn dokter, alleen dan kun je samen een traject afleggen.’
*Fran is een schuilnaam
