Tijdens de energiecrisis steeg de Belgische koopkracht met 2,9 procent, terwijl ze in de OESO-landen gemiddeld 3,8 procent afnam. België beschermde de koopkracht met voorsprong het best.
Terwijl de ongeziene inflatie door de energiecrisis in 2022 en 2023 bijna overal ter wereld tot een sterk koopkrachtverlies leidde, gingen de inkomens er in België op vooruit. Cijfers uit de zomer van vorig jaar van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), een internationale organisatie van vooral welvarende landen, tonen dat aan.
Gemiddeld lagen de reële lonen – de lonen in verhouding tot de stijgende kosten van levensonderhoud – in de OESO-landen zo’n 3,8 procent lager in 2023 dan een jaar eerder. Landen zoals Hongarije of Tsjechië zagen zelfs een koopkrachtverlies van meer dan tien procent. De koopkracht in België daarentegen steeg in diezelfde periode met 2,9 procent: het meest van alle OESO-landen en ruim meer dan de dichtste achtervolgers, Costa Rica (1,7 procent), Israël (0,6 procent) en Nederland (0,4 procent). Volgens de Nationale Bank en het Planbureau zijn Belgen sinds de start van de Vivaldi-regering in 2020 gemiddeld 2,2 procent beter af.
De koopkracht in België steeg in 2023 het meest van alle OESO-landen.
Dat hebben we vooral te danken aan onze automatische loonindexering, die de lonen snel doet stijgen als het leven duurder wordt, terwijl daar in andere landen een trager en onzeker proces van loononderhandelingen voor nodig is.
Dat rijmt met de vaststelling dat de economische groei in België beter was dan in de buurlanden en het Europese gemiddelde. Cijfers van de Europese Commissie van begin dit jaar leren dat de behouden koopkracht zorgde voor een groei van 1,5 procent in 2023, tegenover een Europees gemiddelde van 0,5 procent. De Duitse economie kromp zelfs.
Economen aan de UGent beweerden recent dat die koopkrachtbescherming minder goed standhield in de eerste maanden van 2024. Dat wijten de onderzoekers aan de berekening van de energiekosten in de index, die de inflatie eerst over- en vervolgens onderschatte.
Hoogleraar aan de KU Leuven André Decoster nuanceert: ‘Die negatieve evolutie heeft te maken met de laatste twee à drie maanden en bovendien kent de rekenmethode van de onderzoekers een paar beperkingen. De kinderbijslag zit er niet bij en als een gezin bij meerdere banken zit, is het beeld verstoord. Ook hing het bijvoorbeeld af van welk type energiecontract je hebt. Als we naar de crisisperiodes vanaf 2020 kijken, dan werd de koopkracht goed beschermd.’
